Η απόφαση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά να προχωρήσει άμεσα στην αλλαγή του τρόπου εκλογής των ευρωβουλευτών είναι αλήθεια ότι προκάλεσε, εκτός από έκπληξη, και αναταράξεις στα κομματικά επιτελεία. Ωστόσο, μετά τη δικαιολογημένη παγωμάρα, έχουν αρχίσει να «φτάνουν» τα πρώτα θετικά μηνύματα.
«Οι υποψήφιοι θα δουλέψουν για να βγουν…», αναφέρει στενός συνεργάτης του προέδρου της ΝΔ. Αυτό δηλαδή που δεν ίσχυε μέχρι και σήμερα, από τη στιγμή που υπήρχε η σιγουριά της λίστας ή, κατά πολλούς, του προεδρικού βολέματος.
Ο βασικός λόγος που οι κύριοι Σαμαράς και Βενιζέλος αποφάσισαν να προβούν στη συγκεκριμένη κίνηση έχει να κάνει με την ανάγκη να υπάρξει η μέγιστη δυνατή συσπείρωση των εκλογικών δεξαμενών από τις οποίες παραδοσιακά αντλούσαν ψηφοφόρους ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Και ένας εξαιρετικά εύσχημος τρόπος για να επιτευχθεί ο εν λόγω στόχος είναι και ο σταυρός προτίμησης, αφού έτσι, πέραν του κομματικού μηχανισμού, των εν ενεργεία βουλευτών, στο κυνήγι της ψήφου θα πέσουν και υποψήφιοι ευρωβουλευτές. Η αλλαγή του τρόπου εκλογής των εκπροσώπων μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκ των πραγμάτων έχει και τις δυσκολίες της. Για παράδειγμα, μέχρι στιγμής δεν έχει αποσαφηνιστεί αν οι ευρωβουλευτές θα είναι υποψήφιοι σε μία περιφέρεια ή θα επιλεγεί η λύση των περισσοτέρων.
Στην παρούσα φάση, και σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, ο κ. Σαμαράς γίνεται αποδέκτης διαφόρων εισηγήσεων. Συγκεκριμένα, οι του ΠΑΣΟΚ θα προτιμούσαν τη δημιουργία τεσσάρων και, γιατί όχι, έξι εκλογικών περιφερειών. Ανάλογες εισηγήσεις δέχεται ο πρωθυπουργός και από πολύ στενούς του συνεργάτες. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχει αποφασιστεί ποιο θα είναι το εκλογικό μοντέλο που θα επιλεγεί. Πάντως, στη Φινλανδία, όπου οι ευρωβουλευτές εκλέγονται με σταυρό, η επικράτεια έχει «σπάσει» σε περιφέρειες. Στη χώρα μας είναι εξαιρετικά δύσκολο να συμβεί κάτι τέτοιο, γιατί έτσι, σύμφωνα με έμπειρους πολιτικούς αναλυτές, μειώνεται η αναλογικότητα.
Ως γνωστόν, οι ευρωεκλογές διεξάγονται με το πλέον αναλογικό σύστημα. Στην περίπτωση που θα δημιουργηθούν εκλογικές περιφέρειες, αυτομάτως αυτό θα αλλάξει. Εδώ λοιπόν αρχίζει να προβάλλεται ένας κίνδυνος, που έχει να κάνει με το γεγονός ότι μπορεί ένα κόμμα να συγκεντρώνει 7% και 8%, αλλά να μην καταφέρνει να αναδείξει ευρωβουλευτή. Μια τέτοια εξέλιξη βολεύει, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, τα μεγάλα κόμματα και τους υποψηφίους που διαθέτουν τη δυνατότητα προβολής από τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης. Ενας άλλος λόγος που οι κύριοι Σαμαράς και Βενιζέλος μελετούν σοβαρά το ενδεχόμενο να συγκροτήσουν έναν χάρτη αποτελούμενο από έξι εκλογικές περιφέρειες συνδέεται με την υπερβολική δύναμη που θα λάβουν οι δημοφιλείς υποψήφιοι. Με δεδομένες τις εύθραυστες εσωκομματικές ισορροπίες, και οι δύο δεν θα ήθελαν την επομένη της εκλογικής αναμέτρησης να αποκτήσουν επιπλέον προβλήματα.
Πιο συγκεκριμένα, ένας ευρωβουλευτής που θα έχει λάβει 200.000 και 300.000 σταυρούς εκ των πραγμάτων αποκτά τεράστια εσωκομματική δύναμη, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Για παράδειγμα ο κ. Σαμαράς δεν θα ήθελε τον νεότερο Καραμανλή τον Τρίτο, ούτε την Μπακογιάννη και τον Βορίδη, να εκλέγονται με 300.000 σταυρούς, ούτε φυσικά ο Βενιζέλος τη Γεννηματά. Μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα, ο πρωθυπουργός και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης θα έχουν το προσεχές διάστημα συνάντηση, στην οποία θα συζητήσουν αποκλειστικά όλες τις λεπτομέρειες του συστήματος εκλογής των ευρωβουλευτών.