Σόφια, Βελιγράδι, Τίρανα, Σκόπια: Η Ρωσία αποσταθεροποιεί τα Βαλκάνια όπου βρει ''τρύπες''

Καμτσία, ή αλλιώς «το Ρώσικο συγκρότημα» είναι ένα χωριό καλά κρυμμένο από τα τουριστικά θέρετρα στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας της Βουλγαρίας. Το μέρος αποτέλεσε το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην Βουλγαρία και την Τουρκία κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, ενώ σήμερα αναζητά έναν νέο ρόλο στα Βαλκάνια. Την ίδια ώρα που η ρωσική επιρροή παραμένει στη Βουλγαρία, ο Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας ενδιαφέρεται εκ νέου για την γεωπολιτική θέση του οικισμού, αφού η χώρα είναι διχασμένη ανάμεσα στην πίστη προς τον ιστορικό σύμμαχό της, την Ρωσία, και στο πιο πρόσφατο καθεστώς ως μέλους του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο ίδιος ο Σεργκέι Λαβρόφ σε δήλωση του αναφορικά με την περιοχή της Καμτσίας, την χαρακτήρισε «μοναδική» αλλά και την αποκάλεσε ως «ιδανικό μοντέλο μαλακής εξουσίας», προτείνοντας μάλιστα να περάσει 100% υπό τον έλεγχο του Κρεμλίνου.

Η Βουλγαρία είναι προέκταση της Ελλάδας για τις ΗΠΑ – ΝΑΤΟ, και δεν είχε ποτέ μεγαλύτερη γεωπολιτική σημασία από τι σήμερα. Η Ρωσία η οποία έχει επιρροή στην χώρα κυρίως μέσω της διαφθοράς όπου οι διαχειριστές της ρυθμίζουν τις τύχες Βουλγαρίας σε μεγάλο βαθμό, επανέρχεται στην περιοχή και προσπαθεί να δημιουργήσει νέα δεδομένα προσπαθώντας να αποκτήσει επιρροή. Πριν λίγες ημέρες, λίγα χιλιόμετρα πιο μακριά από το «το Ρώσικο συγκρότημα», ξεκίνησαν διαμαρτυρίες οι οποίες μετατράπηκαν σε διαδηλώσεις και επεκτάθηκαν σε όλη την χώρα. Αφορμή στάθηκε ένα επεισόδιο σε παραλία της Μαύρης Θάλασσας, όταν ο Χρίστο Ιβάνοφ ηγέτης του μικρού πολιτικού κόμματος «Δημοκρατική Βουλγαρία», επιχείρησε να επισκεφθεί δημόσια παραλία στις 7 Ιουλίου.

Αξιωματικοί της Εθνικής Υπηρεσίας (NSO) που φρουρούσαν το κοντινό εξοχικό του Ντογκάν, πρώην ηγέτη του κόμματος του Κινήματος για τα Δικαιώματα και τις Ελευθερίες (MRF), εμπόδισαν τον Ιβάνοφ, ο οποίος επέλεξε συνειδητά τον χώρο. Ο Ιβάνοφ ισχυρίζεται ότι η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ επέτρεψε στον Ντογκάν να καταλάβει τη δημόσια παραλία, η οποία σύμφωνα με το βουλγαρικό σύνταγμα ανήκει στο κράτος. Κατηγόρησε επίσης τον Μπορίσοφ ότι επέτρεψε στον Ντογκάν να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες της NSO σε βάρος των Βουλγαρων φορολογουμένων. Όλο αυτό το επεισόδιο όμως κρύβει την πίεση που δέχεται ο Βούλγαρος πρωθυπουργός από την Ρώσους στην χώρα του. Ο Μπορίσοφ προσπαθεί να ζυγίσει τα συμφέροντα της Βουλγαρίας τόσο στην ενεργειακή ασφάλεια όσο και στην εξωτερική πολιτική. Η κυβέρνηση του τον Μάιο του 2019 άρχισε να κατασκευάζει τον αγωγό IGB για να συνδέσει το δίκτυο φυσικού αερίου με την Ελλάδα, ώστε να κερδίσει από το αμερικανικό υγροποιημένο αέριο που θα φτάνει στην Αλεξανδρούπολη, καθώς και την σύνδεση με τον TAP που μεταφέρει αέριο από το Αζερμπαϊτζάν. Επίσης κατέληξε σε συμφωνία για να αγοράσει αεροσκάφη F-16 από τις ΗΠΑ αξίας 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων και συμφώνησε να φιλοξενήσει ένα ναυτικό κέντρο συντονισμού του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα κοντά στη Βάρνα, σε απόσταση μικρότερη των 40 χιλιομέτρων από την Καμτσία.

Αυτό όμως που εξόργισε τους Ρώσους και έχουν αυξήσει τις παρεμβάσεις τους στην Βουλγαρία, είναι ότι δύο εβδομάδες από την τελετή του TurkStream, οι εισαγγελείς χρέωναν σε τρεις Ρώσους την απόπειρα δολοφονίας ενός εμπόρου όπλων που συνδέονται με την υπόθεση Σκριπάλ. Μια μέρα αργότερα, η Βουλγαρία απέλασε δύο Ρώσους κατηγορούμενους για κατασκοπεία. Η Σερβία μπορεί να εμφανίζεται ως ένας παραδοσιακός σύμμαχος της Ρωσίας, αλλά το Βελιγράδι θα ήθελε να προσχωρήσει στην οικογένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πορεία που θα άνοιγε και τον μακρύ δρόμο του ΝΑΤΟ. Όμως η κυβέρνηση του Αλεξάντερ Βούσιτς έχει εξαρτηθεί από την στρατιωτική βοήθεια της Μόσχας, και τις οικονομικές ενέσεις του Πεκίνου, κάτι που επιτρέπει και στους δύο «συμμάχους» της Σερβίας να την χρησιμοποιούν. Κάθε φορά όμως που το Βελιγράδι κάνει μικρή στροφή προς την Δύση, οι διαδηλώσεις και κινητοποιήσεις της αντιπολίτευσης παίρνουν την μορφή χιονοστιβάδας.

Η ίδια κατάσταση επικρατεί και στα Τίρανα, με την νέα Πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Αλβανία, Γιούρι Κιμ, να δηλώνει ανοιχτά ότι η χώρα πιέζεται από τρίτους ώστε να μην προχωρήσουν οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις που θα ανοίξουν τον δρόμο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Από την άλλη, η αδύναμη κυβέρνηση των Σκοπίων η οποία δέχεται πολλαπλές πιέσεις, βρήκε ένα προσωρινό σωσίβιο στην Συμφωνία των Πρεσπών και την στήριξη της Αθήνας (2017-2019). Τίποτε όμως δεν είναι σίγουρο αν αυτή η συμφωνία θα επιτρέψει στην μικρή χώρα να προχωρήσει μέχρι το κατώφλι της Ευρώπης. Η Ρωσική παρουσία στην πρωτεύουσα των Σκοπίων είναι έντονη, ενώ πλέον επιχειρηματικά σχήματα με Ρώσους ολιγάρχες κάνουν την εμφάνιση τους.