Μια άλλη Δεξιά - Μια άλλη Αριστερά

Μια άλλη Δεξιά - Μια άλλη Αριστερά

Η αποτύπωση των προτιμήσεων στα δύο εκλογικά αποτελέσματα του περασμένου καλοκαιριού (2012), μαζί με τις συχνές - πυκνές δημοσκοπικές καταγραφές που μας βομβαρδίζουν έκτοτε, δείχνει την κοινωνία - ως προς τις πολιτικές εκφράσεις της - σε κατάσταση ρευστότητας και κομματικής κινητικότητας.  Για πρώτη φορά μεταπολεμικά το κοινωνικό σώμα φυγοκεντρίζεται, συσπειρώνεται προς τα άκρα ή τα υποτιθέμενα άκρα του συμβατικού φάσματος, όπως κι αν τα ορίσουμε. Ταυτόχρονα, αδειάζει το κέντρο…

Γιατί; Μια πρώτη εξήγηση… το ΠΑΣΟΚ, ο κεντροαριστερός, σοσιαλδημοκρατικός, πολιτικός σχηματισμός θεωρείται κατά κύριο λόγο υπεύθυνος για την εν εξελίξει κοινωνική αρνητική κατάσταση, και τα πληττόμενα στρώματα τον τιμώρησαν. Οι παραγωγικές προπάντων ηλικίες, αυτές που πλήττονται περισσότερο από την ανεργία και την ύφεση, βρέθηκαν άστεγες πολιτικά και μεγάλο μέρος αναζήτησε καταφύγιο στην ριζοσπαστική αριστερά. Αλλά αυτοί είναι ένα 20-25% του συνολικού εκλογικού κοινού.

Τι απέγιναν οι υπόλοιποι;  Όχι οι εκλογείς και οι φίλοι του κεντροαριστερού ΠΑΣΟΚ, αλλά και της κεντροδεξιάς ΝΔ; Είναι προφανές ότι παρά την ένταση και τον φόβο της προεκλογικής περιόδου, πολλοί συντηρητικοί – αλλά και φιλελεύθεροι - ψηφοφόροι δεν πήγαν στη Νέα Δημοκρατία αλλά στους νεοπαγείς δεξιούς και κεντροδεξιούς σχηματισμούς που την πλαγιοκόπησαν. Και έκτοτε η ΝΔ νιώθει καυτή την ανάσα των «όμορων» χώρων, παρότι απορρόφησε τον εξαϋλωθέντα ΛΑΟΣ και την «συμμαχική» Δημοκρατική Συμμαχία.

Το κενό έκφρασης του κεντρώου χώρου είναι ένα μέτρο της πνευματικής και ιδεολογικής κρίσης, ίσως το πιο φανερό. Ο πολιτικός λόγος διχάστηκε βαθιά ανάμεσα στον φιλομνημονιακό και τον αντιμνημονιακό, και ότι πήγε να φυτρώσει ανάμεσα, στα διάκενα και τις χαραμάδες, ποδοπατήθηκε. Ποδοπατήθηκαν η μετριοπάθεια, η νηφαλιότητα, ο πραγματισμός, η ιστορική αίσθηση, η μαχητικότητα επί των υπαρκτών πεδίων και όχι κατά ανεμόμυλων. Κακώς… πολύ κακώς!

Από την πόλωση που προέκυψε βγαίνουν βαριά τραυματισμένες και η συντηρητικά φιλελεύθερη παράταξη και η κεντροαριστερή,  η μεν η ΝΔ, έχει πια να αντιπαλέψει τον δαίμονα του νεοφασιστικού - εθνικιστικού άκρου, αλλά  και του λαϊκού, δεξιού κομματικού σχήματος, των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, η δε δεύτερη εξαερώθηκε υπό το παλαιό της πρόσωπο και τώρα μεγάλο κομμάτι αυτής αναζητεί έκφρασή εξ αριστερών, από τον νεοπαγή και μελλοντικά κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ/EKM. Η πολιτική ανασυγκρότηση όμως προϋποθέτει την ανασυγκρότηση αυτών των δύο μεγάλων ρευμάτων. Η ιστορία κρούει και τα δύο πορτόφυλλα της ελληνικής δημοκρατίας, διότι τα χρειάζεται εξίσου.
Ανασυγκρότηση του καθενός πόλου σημαίνει ΤΕΛΟΣ στην πόλωση έως διχασμού, σημαίνει μελλοντική σύγκλιση δυνάμεων, καθότι τελείωσε η παλαιοκομματική εποχή των μονοκομματικών κυβερνήσεων.

Σημαίνει σαφή, διακριτά όρια στην ιδεολογία και στην έκφραση διαφορετικών ταξικών ομάδων· άλλωστε η κρίση επανέφερε στο οπτικό πεδίο τις ταξικές και άλλες ομαδώσεις του παραγωγικού πληθυσμού. Η διαφοροποίηση θα παγιωθεί σε πολλούς άλλους χαρακτήρες, διότι εν τω μεταξύ υπό το βάρος της ένδειας ή της απειλής πληβειοποίησης, η κοινωνία μετασχηματίζεται και ιεραρχεί τις υλικές ανάγκες της και το φαντασιακό της με άλλες προτεραιότητες πια, με άλλες απαιτήσεις. Υπό αυτή την έννοια, ούτε οι υπάρχοντες κεντροδρξιοί-δεξιοί, ούτε οι υπάρχοντες κεντροαριστεροί-αριστεροί είναι σε θέση (δυστυχώς) προς το παρόν να συλλάβουν τις αναδυόμενες ανάγκες της κοινωνίας και να τις εκφράσουν. Είναι ακόμη εγκλωβισμένοι σε παλαιά σχήματα πρόσληψης και ερμηνείας, με λίγες εξαιρέσεις φυσικά.

Η νεοφασιστική απειλή δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί ικανοποιητικά μόνο από την αριστερά, απαιτείται και η δράση των συντηρητικών, αλλά και των κεντρώων. Μάλιστα η δαιμονοποίηση της αριστεράς ως το αντίστοιχο ετερώνυμο άκρο εντέλει ενισχύει το ακραίο, εθνικιστικό μόρφωμα του φυλετισμού και της εχθροπάθειας, εφόσον του δίνει την ευκαιρία να αποκρύψει τα ειδεχθή ιδεολογικά χαρακτηριστικά του και να μεταμφιεστεί κακώς και εσχάτως σε υπερασπιστή του ελληνοχριστιανισμού!
Και ακριβώς με την προβιά του υπερεθνικιστή ελληνοχριστιανού αποσπά ακροατήριο από την παραδοσιακή δεξιά, την οποία μέμφεται ως χλιαρή, συστημική ή σάπια. Η ανασυγκρότηση της δεξιάς δεν μπορεί λοιπόν να μην περιλαμβάνει την υπεράσπιση του συνταγματικού δημοκρατικού χώρου και την ιδεολογική ανανέωση προς την κατεύθυνση της μετριοπάθειας. Λάθος, μεγάλο λάθος λοιπόν, η θεωρεία των δύο άκρων από ομάδα μελών και συμβούλων της ΝΔ. Μην ξεχνάμε ότι ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής, έβγαλε από το πολιτικό περιθώριο και την κοινωνική απέχθεια το φθινόπωρο του 1974, το ΚΚΕ…! Και άριστα έπραξε.

Αντιστοίχως, η οικοδόμηση ενός ισχυρού κεντροαριστερού πόλου, ελκυστικού για τον κόσμο της μισθωτής εργασίας, φαίνεται να πέφτει στους ώμους του πρώην μικρού ΣΥΡΙΖΑ Ο οποίος υπό την ώθηση της ιστορικής δυναμικής και υπό την πίεση περίπου 1,5 εκατομμυρίου εκλογικών ψήφων, καλείται να μετασχηματιστεί ιδεολογικά και πολιτικά, ταχύτατα, σε συγχρονισμό με τον κοινωνικό μετασχηματισμό, εφόσον βέβαια εξακολουθεί να επιθυμεί τη δοκιμασία της κυβερνητικής εξουσίας. Περνάει γρήγορα και απότομα την πολιτική εφηβεία του. Στην περίπτωσή του, οι κίνδυνοι διαρροών προς τα αριστερά δεν είναι ανύπαρκτοι, αλλά είναι μάλλον αμελητέοι συγκρινόμενοι με τα προσδοκώμενα κέρδη από την κεντροαριστερά.
Στην πραγματικότητα, οι δισταγμοί για εγκατάλειψη της αριστερίστικης ή παλαιό-αριστερής ρητορικής πηγάζουν από τον παλαιό μικρό εαυτό του, εκεί όπου όμως αισθανόταν βολεμένος: στην καταγγελτική αντιπολίτευση και στην υπεράσπιση μειονοτικών δικαιωμάτων. Ως μικρός, δεν ήταν καν αναγκασμένος να έχει επεξεργασμένο πραγματιστικό πρόγραμμα για τη μεγάλη πολιτική, αρκείτο στη ρητορική πολυχρωμία.

Η ιστορική πρόκληση όμως σήμερα είναι άλλη: είναι μια χώρα στα όρια της πτώχευσης και μια κοινωνία φοβισμένη και απελπισμένη, που καταστρέφεται οικονομικά και ταλαντεύεται πνευματικά. Τα ιδεολογήματα δεν αρκούν. Ούτε οι σοφτ ιδέες της ευρωπαϊκής Αριστεράς του ύστερου Ψυχρού Πολέμου και της χριστιανοδημοκρατικής Δεξιάς των χρόνων της χρηματοπιστωτικής φούσκας. Η ποιότητα των προβλημάτων επιβαρύνεται δραματικά από την ποσότητα του εντόπιου ρήγματος: την έλλειψη παραγωγικού μοντέλου, την αδύναμη διοίκηση, την απουσία στοιχειώδους πνευματικού υποδείγματος. Υπό μία έννοια, λοιπόν, η ανασυγκρότηση μιας μετριοπαθούς συντηρητικής παράταξης και της αριστερής προοδευτικής, συσχετίζονται, όχι μόνο για αποτροπή της ακροδεξιάς νεοφασιστικής απειλής, αλλά κυρίως για να δοθούν πειστικές πολιτικές εκφράσεις στα νέα άτομα 18, 28 ετών, που αναδύονται σιγά σιγά και θέλουν να δημιουργήσουν μέσα από τον πόνο και τα ερείπια της κοινωνικής και πολιτικής αρνητικής παρούσας κατάστασης.

Ουσιαστικά τι καλούνται να κάνουν η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ, καλούνται να διασταλούν ιδεολογικά, να μεγεθύνουν πολιτικά, να χωρέσουν κοινωνικές προσδοκίες και ανοδικές ελπίδες, να παίξουν ηγεμονικό ρόλο, δυναμικά, να βγουν μπροστά, χωρίς αγκυλώσεις…

ή να παλινδρομήσουν κομματικά, να συρρικνωθούν έως διαλύσεως.

Η ιστορία κρούει τη θύρα και, αν δεν ανοίξεις, προσπερνά…!