Aμφίπολη: Το τέλος της ανασκαφής ή μία τελευταία έκπληξη;

Aμφίπολη: Το τέλος της ανασκαφής ή μία τελευταία έκπληξη;

Ο αρχιτέκτονας του τύμβου και οι υπόγειοι μακεδονικοί τάφοι...

Μετά τις τελευταίες ανακοινώσεις από το υπουργείο Πολιτισμού, υπάρχει διάχυτη η εντύπωση πως η ανασκαφή ουσιαστικά τελείωσε. Με την αναγνώριση λανσθασμένης υπόθεσης εργασίας (για πρώτη φορά γίνεται κάτι τέτοιο από τον Αύγουστο), ότι δεν υπάρχει θύρωμα, αλλά ένας τοίχος, είναι πολύ πιθανό η ανασκαφή να έφτασε πρόωρα στο τέλος της και απλά ο τάφος να είναι εντελώς συλημένος και να μην βρεθεί απολύτως τίποτα. Μένει μόλις ένα μέτρο χώμα για να "κλείσει" το κεφάλαιο Αμφίπολη. Μέχρι να μάθουμε τα τελικά πορίσματα της ανασκαφικής ομάδας, μπορούμε να κάνουμε κάποιες τελευταίες (;) υποθέσεις. Πάμε να δούμε πρώτα από όλα τι λέει το υπουργείο: 

"Σύμφωνα με την γεωλογική τομή, που είχε αποδείξει ότι το βάθος του τρίτου θαλάμου-τέταρτου χώρου είναι 7,53,-τουλάχιστον κατά 1,50 μ. βαθύτερα από τους προηγούμενους-η ανασκαφική εργασία συνεχίστηκε ως χτες κατά μισό μέτρο κάτω από την επιφάνεια του δαπέδου"

Άρα απομένει περίπου ένα μέτρο ακόμα (τώρα μέλλον λιγότερο) μέχρι να δούμε τι υπάρχει σε ολόκληρο το δάπεδο.

ΓΙΑΤΙ Ο ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΧΩΡΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ:

H υπόθεση ότι ο τέταρτος θάλαμος δεν είναι ο τελευταίος και πάει προς τα κάτω, μπορεί να στηριχτεί σε μία σειρά λογικών μεν , υποθέσεων δε.

1)Ένα τόσο μέχρι τώρα μεγαλοπρεπές μνημείο στους προθαλάμους του, να τελειώνει με ένα τόσο "άδειο" θάλαμο, πίσω από την μαρμάρινη πόρτα. Kαι όχι οποιοσδήποτε θάλαμος, αλλά ο κυρίως "νεκρικός". Και όταν λέμε άδειος, δεν εννοούμε σε κτερίσματα, καθώς αυτά μπορεί να έχουν όλα συληθεί, αλλά σε μεγαλοπρέπεια. Μετά τις Σφίγγγες, τις καρυάτιδες και το ψηφιδωτό, αν η ανασκαφή τελειώνει εκεί, τότε έχουμε ήδη βρει τον κυρίως ταφικό θάλαμο. Αν ισχύει κάτι τέτοιο τότε θα πρέπει να βρεθούν και τα ανάλογα ίχνη, ακόμα και ας είναι πλήρως συλημένος.

2)Η σεισμική τομογραφία του τύμβου δείχνει πως υπάρχουν και άλλοι "χώροι". Τα μηχανήματα καταγράφουν ότι βλέπουν,δεν έχουν γνώμη.

3)Γιατί έχουμε δει κάτι παρόμοια υπόγεια ταφή στην Μακεδονία. Πρόκειται για τον τάφο των Καλοινδίων στην Μακεδονία. Το υπουργείο Πολιτισμού λέει πως : 

“Πρόκειται για ένα διθάλαμο τάφο με προθάλαμο και δύο επάλληλους θαλάμους Μία μικρή αλλά επιμελημένη μαρμάρινη είσοδος με κανονική δίφυλλη και μαρμάρινη πόρτα, οδηγούσε από τον προθάλαμο στον επάνω θάλαμο. Το δάπεδο του επάνω θαλάμου αποτελείται από πέντε στη σειρά, καλά αρμοσμένες μαρμάρινες πλάκες, οι οποίες δημιουργούσαν την οροφή του κάτω κρυφού θαλάμου, στον οποίο δεν υπήρχε δυνατότητα πρόσβασης. Η κατασκευή του θαλάμου αυτού είναι ιδιαίτερα πολυτελής αφού και οι τέσσερις κάθετες πλευρές του έχουν επικαλυφθεί με χοντρές και καλά λειασμένες μαρμαρόπλακες. Στον τάφο, βρέθηκαν πέντε τουλάχιστον ταφές που χρονολογούνται από τις αρχές του 3ου μέχρι και τα μέσα του 2ου π.Χ. αιώνα. Τα κτερίσματα του τάφου ήταν άωτα σκυφίδια, λύχνοι, πινάκια, μυροδοχεία, θραύσματα χάλκινων επιχρυσωμένων στεφανιών κ.ά”

Η χρονολόγηση του συγκεκριμένου τάφου είναι μεταγενέστερη από τον τύμβο της Αμφίπολης

ΓΙΑΤΙ Ο ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ:

Απαντώντας στο αντίθετο ερώτημα οι λογικές απαντήσεις που μπορούμε να δώσουμε είναι οι εξής: 

1) Γιατί δεν φαίνεται να προκύπτει τίποτα τέτοιο από την εικόνα που μας έδωσε το τελευταίο δελτίο τύπου που σαν γενικό νόημα λέει πως η ανασκαφή «κλείνει» και δεν υπάρχει άλλος θάλαμος. 

2)Γιατί παρά τις εξαιρέσεις που είδαμε ο κανόνας είναι πως ΔΕΝ υπάρχουν υπόγειοι τάφοι

ΓΙΑΤΙ ΤΟΤΕ Ο ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΚΑΤΩ : 

Ιδιαίτερο μυστήριο προκαλεί το γεγονός ότι ο τέταρτος θάλαμος, είναι κατά πολύ χαμηλότερος από τους υπόλοιπους. Η υπόθεση να έχει "πέσει" από σεισμό δεν μπορεί να ευσταθεί καθώς θα είχε γίνει κάτι ανάλογο και στους υπόλοιπους θαλάμους. Ένα τέτοιο σενάριο θα ίσχυε μόνο εάν από κάτω υπάρχει κάποιο «κενό» το οποίο έκανε πιο εύκολη την καθίζηση. Αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να το πούμε αν δεν ολοκληρωθεί η αποχωμάτωση. Το βέβαιο είναι πως ο συγκεκριμένος θάλαμος παρουσιάζει εκτεταμένες φθορές, κάτι που δείχνει πως είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος.

Μήπως τότε είχε εξ αρχής δημιουργηθεί για να είναι πιο χαμηλά; Στο ερώτημα αυτό θα μπορούσαμε να απαντήσουμε αν είχαμε εικόνα αν η μαρμάρινη επένδυση κατεβαίνει και αυτή προς τα κάτω, άρα ήταν από την κατασκευή του. Οι φωτογραφίες όμως που έχουν δοθεί στην δημοσιότητα , όπως και το δελτίο τύπου δεν απαντάει στο συγκεκριμένο κρίσιμο ερώτημα. Σε μια τέτοια περίπτωση το ερώτημα είναι πως κατεβάινανε από τον τρίτο χώρο στον τέταρτο , αφού δεν υπάρχει σκάλα , ράμπα ή κάτι άλλο; Μήπως το μνημείο ήταν επισκέψιμο μέχρι την πρώτη μαρμάρινη πόρτα (τον χώρο του ψηφιδωτού) και μετά έγινε απλά η ταφή και σφραγίστηκε 

ΤΑΦΗ "ΑΠΟ ΠΑΝΩ" ΣΤΙΣ ΑΙΓΕΣ: 

Υπάρχει κάτι πολύ ενδιαφέρον που μας λέει ο Μανόλης Ανδρόνικος στην σελίδα 86 του βιβλίου του , για τον τάφο της Περσεφόνης στις Αιγές:

"Οι τέσσερις τοίχοι που το κλείνουν (ενν. το τετράπλευρο κτίσμα) από όλες τις πλευρές δεν αφήνουν κανένα άνοιγμα. Η ταφή λοιπόν γινόταν από πάνω και ύστερα από την τελετή ο τάφος έκλεινε οριστικά με την τοποθέτηση μακρόστενων παραλληλεπίπεδων πωρόλιθων στο επάνω μέρος του. Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα σχεδόν ότι, προτού τοποθετηθούν οι καλυπτήριοι αυτοί λίθοι, ο τάφος είχε καλυφθεί με ένα είδος οροφής από σανίδες, όπως μαρτυρούν οι εσοχές (πατούρες) που υπάρχουν στην κορυφαία σειρά των λίθων των τοίχων. Αυτό σημαίνει πως ύστερα από το κλείσιμο του τάφου και την επιχωμάτωσή του αποκλειόταν να ανοίξει για μια μεταγενέστερη ταφή".
Yπάρχει λοιπόν περίπτωση να έχουμε κάτω από τον τέταρτο χώρο, μια παρόμοια περίπτωση , όπου η ταφή έγινε από πάνω και έπειτα σφραγίστηκε; Θα φανεί λίαν συντόμως

Η ΟΡΙΖΟΝΤΙΟΣ ΔΟΚΟΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΗΝ ΕΣΚΕΜΜΕΝΗ ΕΠΙΧΩΜΑΤΩΣΗ:

Καμία πληροφορία δεν μας έχει δοθεί ως τώρα για τον ρόλο που έπαιζε η οριζόντια δοκός ψηλά στον τρίτο θάλαμο. Κανείς δεν ασχολήθηκε ποτέ με την περίεργη αυτή κατασκευή που φαίνεται ότι έγινε την ίδια περίπου εποχή με το υπόλοιπο μνημείο. Τώρα που φτάσαμε σε αδιέξοδο μας λύνεται και η απορία. Η δοκός προφανώς είχε ρόλο «σκαλωσιάς» , ώστε ο τέταρτος χώρος να επιχωματωθεί μέχρι πάνω. Το ίδιο έγινε και με τον τρίτο χώρο, ενώ ο δεύτερος επιχωματώθηκε από το άνοιγμα μπροστά από τις Σφίγγες και ακολούθησε η εξωτερική σφράγιση. Αυτό αποδεικνύει 100% όσα λέει η ανασκαφική ομάδα πως η επιχωμάτωση δεν έγινε από φυσικά αίτια, αλλά οργανωμένα για κάποιον λόγο που εμείς δεν γνωρίζουμε , αλλά μπορούμε μόνο να υποθέσουμε. Μπορεί αυτή η επιχωμάτωση να έγινε από τους αρχαίους τυμβωρύχους; Είναι απίθανο οι τυμβωρύχοι να ασχολήθηκαν για να … σφραγίσουν τον τάφο. Αυτοί ενδιαφέρονταν μόνο για χρυσό και μόλις το έπαιρναν , απομακρύνονταν αδιαφορώντας για τα υπόλοιπα.

Ο ΜΕΓΑΛΟΙΔΕΑΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΕΙΝΟΚΡΑΤΗ:

Το βέβαιο είναι πως μέχρι τώρα ένα όνομα έχουμε ακούσει από την πρώτη στιγμή ως δεδομένο για τον τύμβο Καστά στην Αμφίπολη. Του Δεινοκράτη. Τόσο η Κατερίνα Περιστέρη όσο και ο Μιχάλης Λεφαντζής, ήδη από την ανακάλυψη του περιβόλου , απέδωσαν το μνημείο στον αρχιτέκτονα του Μεγάλου Αλεξάνδρου από την Ρόδο. Ας δούμε κάποια βιογραφικά στοιχεία του αρχιτέκτονα που έχει φτιάξει τον τύμβο.

Λέει ο Πλούταρχος στο «Περὶ τῆς Ἀλεξάνδρου τύχης ἢ ἀρετῆς», 335:

"Τὰ σχέδιά του ἦταν τόσο μεγαλεπήβολα ὥστε τὰ ἔσοδα ἑνὸς μεγάλου κράτους μὲ δυσκολία θὰ ἐπαρκοῦσαν γιὰ τὴν ἐκτέλεσή τους. Αὐτός, ἀφού πῆγε στὸν Ἀλέξανδρο, κατηγοροῦσε τὶς ζωγραφιστὲς εἰκόνες του καὶ τοὺς μαρμάρινους ἢ χάλκινους ἀνδριάντες του ὡς ἔργα δειλῶν καὶ ταπεινῶν τεχνιτῶν"

Ο ίδιος ο Δεινοκράτης μάλιστα είχε προτείνει στον Μέγα Αλέξανδρο να λαξευτεί το (μετέπειτα) Άγιο Όρος, δείγμα των μεγαλεπήβολων σχεδίων που έκανε. Στην μεγάλη "καριέρα" του , είχε φτιάξει το ναό των Δελφών, της Δήλου ενώ είχε αναλάβει την επανακατασκευή του ναού της Αρτέμιδας στην Έφεσο,που ανήκε στα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Ο Δεινοκράτης έφτιαξε το 332- 331 και την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου με εντολή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ένα τεράστιο έργο για την εποχή.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν θα μπορούσε ο Δεινοκράτης να κάνει ένα μεγαλόπνοο σχέδιο που μπορεί να κρύβει ακόμα ένα "μυστικό" ή το επόμενο δελτίο τύπου για τον τύμβο Καστά θα δώσει τέλος στο -έτσι και αλλιώς-"θαύμα της Αμφίπολης"