Ανατρεπτική θεωρία από γνωστό συντηρητή αρχαιοτήτων
Στην προσμονή για το ποιος είναι τελικά ο "ένοικος" του τάφου της Αμφίπολης, νέες θεωρίες δίνουν και παίρνουν με αφορμή αυτή τη φορά το "μυστήριο" των φθορών που έχουν υποστεί οι σφίγγες στην είσοδο του μνημείου. Τα σπασμένα φτερά και το κεφάλι της δεξιάς σφίγγας που βρέθηκαν, μπορεί να σημαίνουν για πολλούς πως ο τύμβος έχει τελικά συληθεί, ωστόσο, για έναν έμπειρο συντηρητή αρχαιοτήτων μπορεί να στέκει μία ενδιαφέρουσα και ανατρεπτική θεωρία.
Πρόκειται για τον χημικό μηχανικό και πρώην επικεφαλής του "Κέντρου Λίθου" του Υπουργείου Πολιτισμού, Νίκο Μπελογιάννη, ο οποίος ανέπτυξε με επιχειρήματα τη θεωρία πως οι φθορές στον τάφο οφείλονται σε πλημμύρες ή ενδεχομένως και σε τσουνάμι που έπληξε τον τάφο τους προηγούμενους αιώνες!
Σύμφωνα με τον Νίκο Μπελογιάννη, η μεταφορά της άμμου στο εσωτερικό οφείλεται σε τσουνάμι από τη λίμνη Κερκινίτιδα, οι όχθες της οποίας τον 6ο μ. Χ. αιώνα έφταναν μέχρι την είσοδο του τύμβου της Αμφίπολης, όπως αποδεικνύουν γκραβούρες της εποχής. Ωστόσο, ένας σεισμός μεγέθους 6,8 ρίχτερ το 597 με επίκεντρο την Αμφίπολη άλλαξε την κοίτη του ποταμού Στρυμόνα, παρακλάδι του οποίου είναι η Κερκινίτιδα, και πλημμύρισε ολόκληρη την περιοχή. Έτσι ο τάφος βρέθηκε κάτω από το νερό και άρχιζε να συγκεντρώνει μεγάλες ποσότητες άμμου, με συνέπεια τα ευρήματα να υποστούν ζημιές.
Αναλυτικά η θεωρία του Νίκου Μπελογιάννη, όπως την ανέπτυξε στη Δημοτική Τηλεόραση της Θεσσαλονίκης:
"Σ' ένα ισχυρό τσουνάμι που προκλήθηκε από σεισμό στα τέλη του 6ου μετά Χριστόν οφείλεται η μεταφορά της άμμου. Αφορμή αυτού του προβληματισμού αποτέλεσε μη γκραβούρα γάλλου περιηγητή Espirt Mariet Coysinery που απεικονίζει την περιοχή της Αμφίπολης το 1831. Εκεί φαίνεται καθαρά ότι η λίμνη Κερκινίτιδα έφτανε μέχρι την είσοδο του τάφου που είναι σήμερα. Η λίμνη φαίνεται ως παρακλάδι του Στρυμόνα. Μελετώντας την σεισμική δραστηριότητα της περιοχής εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι τα φυσικά φαινόμενα έπαιξαν σημαντικό ρόλο πριν από χιλιάδες χρόνια.
Τα ορμητικά νερά μπήκαν μέσα στο μνημείο και κάποια στιγμή ο τάφος ήταν πνιγμένος. Το 1830 η στάθμη των νερών είχε κατέβει αρκετά ενώ τα αποξηραντικά έργα επανέφεραν τον Στρυμόνα στην αρχαία κοίτη του. Έως τότε το νερό και η άμμος αποτελούσαν μια προστατευτική ασπίδα για το εσωτερικό του μνημείου. Ολα τα γλυπτά που δεν ήταν μέσα στο νερό έπαθαν διάβρωση ενώ τα μέρη του σώματος τους που ήταν πλημμυρισμένα άντεξαν στον χρόνο.
Ο τάφος της Αμφίπολης ήταν επισκέψιμος, ενώ οι τοίχοι σφράγισης κατασκευάστηκαν τουλάχιστον επτά αιώνες μετά την ανέγερση του, επί εποχής Θεοδοσίου του Α Θεοδοσίου του Β ή του Ιουστινιανού τότε που καταστράφηκαν συστηματικά τα αρχαία ειδωλολατρικά μνημεία. Οι βανδαλισμοί που υπέστησαν την περίοδο εκείνη τα αρχαιοελληνικά μνημεία ίσως εξηγούν και την παρουσία της κεφαλής της σφίγγας πίσω από τους δυο τοίχους σφράγισης.
Κάποιοι μεταγενέστεροι τυμβωρύχοι γκρέμισαν πιο ψηλά τον σφραγιστικό τοίχο, καθώς και τον διαχωριστικό πιο μέσα, στο ύψος όπου έφταναν ήδη τα χώματα. Έτσι, τα χώματα ακόμη πιο μέσα είναι αισθητά λιγότερα, αφού χρειαζόταν να φτάσει πολύ ψηλά η στάθμη της λίμνης. Το 1830 η στάθμη είχε κατεβεί αρκετά, ώστε τα νερά να φτάνουν ακριβώς μπροστά στον τάφο και το 1930 η αποξήρανση περιλάμβανε επαναφορά του ποταμού στην αρχαία του κοίτη, εξ ού και η ξύλινη γέφυρα βρέθηκε ξανά μέσα στο νερό. Σίγουρα πρόκειται για ένα εντυπωσιακό μνημείο. Η ανασκαφή θα δείξει το αποτέλεσμα".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου