Περί του Ιωάννη Μεταξά

«Η Ελλάς δεν πολεμά δια την Νίκην. Πολεμά δια την Δόξα και δια την Τιμήν της»

...του Θεοχαράκη Ηλ. Μιχαήλ

Τον γνωρίζουμε όλοι ως τον δικτάτορα της περιόδου 1936-1941 ο οποίος είπε το περίφημο «ΟΧΙ» που αποτέλεσε την αρχή του ένδοξου Έπους του ’40.

Γεννημένος το 1871 στην Ιθάκη και απόφοιτος της Σχολής Ευελπίδων με επιπλέον στρατιωτικές σπουδές στην Γερμανία, βρισκόταν στην στρατιωτική και πολιτική επικαιρότητα ήδη από το κίνημα στου Γουδή (1909). 

Από την αρχή της καριέρας του είχε την συμπάθεια των Ανακτόρων και ιδιαίτερα την Βασίλισσας Σοφίας, ενώ για δυο χρόνια είχε αναλάβει προσωπικώς την στρατιωτική εκπαίδευση του μετέπειτα βασιλέως Γεωργίου Β'. Το 1910 ο ίδιος ο Ελευθέριος Βενιζέλος τον διορίζει πρώτο υπασπιστή του. Την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων πρωτοστατεί στις ανακαταλήψεις των πόλεων της Μακεδονίας και της Ηπείρου ως (το σημαντικότερο) μέλος του Γενικού Επιτελείου Στρατού ενώ ακολουθεί τον Βενιζέλο στις διάφορες συναντήσεις του με τις Μεγάλες Δυνάμεις. Η καλή του σχέση με τον μεγάλο πρωθυπουργό όμως κλονίζεται όταν ο Μεταξάς δεν τον στηρίζει κατά την Μικρασιατική εκστρατεία διότι προβλέπει την πανωλεθρία. 

Έτσι το 1917 εξορίζεται στην Κορσική ως φιλοβασιλικός μαζί με άλλους όπως ο Δημ. Γούναρης. Με την επιστροφή του το 1920 –απόστρατος πια- προσπαθεί να προειδοποιήσει -και την τότε πολιτική ηγεσία, όπως και παλιότερα -για την ήττα του 1922 οπότε και συμμετάσχει έντονα στην πολιτικές εξελίξεις με συμμετοχή στις διάφορες κυβερνήσεις ως Υπουργός Συγκοινωνίας, Εσωτερικών κ.α.

Το πραξικόπημα της 4^ης Αυγούστου ‘36

Παρόλο την πτώση της δημοτικότητας του, το 1936 διορίζεται αυθαίρετα από τον Βασιλέα Γεώργιο Β’ Υπουργός Στρατιωτικών και λίγο αργότερα πρωθυπουργός μαζί με την στήριξη της  Βουλής (241 υπέρ) καθώς η σύγκρουση βενιζελικών-αντιβενιζελικών δεν επέφερε αποτέλεσμα. 

Την 4^η Αυγούστου του ίδιου έτους σε συνεννόηση με τον Βασιλιά, αναστείλει επ' αόριστον την ισχύ πολλών διατάξεων του Συντάγματος επικαλούμενος τον κίνδυνο εσωτερικών ταραχών. Ουσιαστικός λόγος όμως του πραξικοπήματος, όπως λέει ο ίδιος στην σύγκλιση του Ανώτατου Ναυτικού Συμβουλίου, ήταν η οργάνωση της στρατιωτικής και ηθικής άμυνας της Ελλάδος και της ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής της, προβλέποντας τον 2^ο μεγάλο πόλεμο και την σύγκρουση Άγγλων και Γερμανών κατά την οποία ο ίδιος θα πολεμήσει για την ουδετερότητα αλλά στην περίπτωση εμπλοκής θα ταχθεί υπέρ της Αγγλίας. 

Έτσι την περίοδο 1936-1940 ο ελληνικός στρατός εξοπλίζεται για πρώτη φορά  με αντιαεροπορικά πυροβόλα, βλήματα και μηχανήματα, άρματα μάχης, όλμους, πυροβόλα, τουφέκια, οχήματα και μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών και φυσιγγίων ενώ ταυτόχρονα γίνονται μεταρρυθμίσεις στην διοίκηση του στρατού και η φοίτηση της Σχολής Ευελπίδων μειώνεται από 4 σε 3 ώστε ο στρατός να έχει τους απαραίτητους αξιωματικούς στην περίπτωση της Ιταλικής εισβολής.

Η 28^η Οκτωβρίου του ‘40

Με τον τορπιλισμό της Έλλης, ο Μεταξάς ξέρει πια ότι η στιγμή δεν θα αργήσει. Ιδιαίτερα ανήσυχος από τις 17 Οκτωβρίου όπως φαίνεται στο ημερολόγιο του αναμένει την επίθεση. Την 28^η, περίπου 3.00 τα ξημερώματα ο ΕμμανουέλεΓκράτσι πρέσβης της Ιταλίας, φτάνει στην κατοικία του Μεταξά και του παραδίδει το τελεσίγραφο της ιταλικής κυβέρνησης. Ο Μεταξάς τρέμοντας ελαφρώς και με βουρκωμένα τα μάτια λόγω της συγκίνησης του, κοίταξε στα μάτια τον πρέσβη και του είπε με λυπημένο ύφος αλλά σταθερή φωνή «Alors c' estlaguerre!» (Λοιπόν, έχουμε πόλεμο!)

Τον Ιάνουριο του 1941 απεβίωσε αιφνιδίως που προήλθε προήλθε από ιατρικά λάθη.Ο Ιωάννης Μεταξάς ήταν παντρεμένος από το 1909 με τη ΛέλαΧατζηϊωάννου, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τη Λουκία  και την Ιωάννα Μεταξά. Οι κόρες του μιλήσανε για τον πατέρα τους ως άνθρωπο  με ιδιαίτερο ήθος, πάθος για την πατρίδα του και σεβασμό στην ιστορία της και ταυτόχρονα αφοσιωμένο σύζυγο και τρυφερό οικογενειάρχη και πατέρα.