Οχι, το 2016 δεν ήταν η χειρότερη χρονιά

ΠΗΓΗ: iefimerida.gr

Στο ίντερνετ, το τελευταίο διάστημα ένα σύνθημα κυριαρχεί, εν είδει απολογισμού της χρονιάς που πέρασε. Με τη φράση «Εγώ στην αρχή του 2016 vs Εγώ στο τέλος του 2016», οι χρήστες του ίντερνετ από όλο τον πλανήτη θέλουν να δείξουν σε ποιό βαθμό η χρονιά ήταν φρικτή γι'αυτούς.

Ανεβάζουν, λοιπόν, τέτοια μηνύματα:

«Εγώ στις αρχές του 2016 -Εγώ στα τέλη του 2016»

Ηδη από τον Ιούλιο του 2016, μετά το φονικό του Ορλάντο, το Brexit, την τρομοκρατική επίθεση στη Νίκαια και το πραξικόπημα στην Τουρκία, ορισμένοι ήθελαν πραγματικά να παγώσουν το χρόνο. Και πράγματι, αρκεί να σκεφθεί κανείς τι έγινε το 2016 για να δικαιολογήσει αυτό το αίσθημα, όπως σημείωνε το New Yorker, στις 14 Δεκεμβρίου.

«Είχαμε τον ιό Ζίκα. Είχαμε τρομοκρατικές επιθέσεις σχεδόν καθημερινά, ειδικά την επίθεση στις Βρυξέλλες και στη Νίκαια, στις 14 Ιουλίου. Τον Ιούνιο, 50 άτομα σκοτώθηκαν σε ένα κλαμπ γκέη του Ορλάντο. Τον Ιούλιο, ένας καμικάζι σκότωσε 292 άτομα στη Βαγδάτη. Ο Ντέιβιντ Μπάουι πέθανε, επίσης ο Prince, ο Μωχάμεντ Αλι, ο Λέοναρντ Κοέν».

Από τη στιγμή που δημοσιεύτηκε αυτό το λυπητερό άρθρο, δυστυχώς, πρέπει να προσθέσουμε στη λίστα την τρομοκρατική επίθεση στο Βερολίνο και τους θανάτους του Τζορτζ Μάικλ και της Κάρι Φίσερ από το Star Wars. Χαρακτηριστική είναι μια φράση του Guardian: «Το 2016 σημάδεψε την απαρχή μιας σκοτεινής εποχής, εκτός κι αν το καλό νικήσει το μίσος».

Aπό ποιά μεριά του πλανήτη

Ολα αυτά τα αισθήματα είναι δικαιολογημένα, αρκεί να δούμε από ποιά μεριά του πλανήτη εξετάζουμε τα γεγονότα. Ενας Ελληνας ή ένας Γάλλος δεν έχουν την ίδια όραση του κόσμου με έναν άνθρωπο που ζει στις ΗΠΑ, στη Μέση Ανατολή ή στη Νότια Αμερική. Προφανώς, στις ΗΠΑ, έχει ξεσπάσει ένα τσουνάμι άρθρων και το 2016 εξελέγη «η χειρότερη χρονιά». Αλλά θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι στην Αμερική έγινε το φονικό του Ορλάντο και στην Αμερική εξελέγη ο Ντόναλντ Τραμπ, παρότι πήρε λιγότερους ψήφους από την αντίπαλό του. Βέβαια, πρέπει να υπολογίσουμε ότι άλλη άποψη έχουν όσοι ψήφισαν για τον Τραμπ.

Το ίδιο ισχύει και για έναν Γάλλο, για παράδειγμα. Αλλιώς έζησε το 2015 και διαφορετικά κύλησε γι'αυτόν το 2016, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στη Νίκαια, που άλλαξαν δραματικά τη ζωή του.

Αλλά και για έναν Ελληνα, ισχύει το ίδιο. Αλλιώς ζήσαμε τα δραματικά γεγονότα του 2015, με το ένα πόδι στην καταστροφή και το άλλο εκτός ΕΕ, διαφορετικά είδαμε να εκτυλίσσεται η δύσκολη αλλά όχι καταστροφική χρονιά του 2016.

Το δράμα στη Συρία

Αυτό το επιχείρημα γίνεται ακόμη πιο πειστικό αν σκεφτεί κανείς το καθημερινό δράμα που ζει ένας κάτοικος της Συρίας, ειδικά στο Χαλέπι, την πόλη που μπορεί σύντομα να γίνει το μεγαλύτερο νεκροταφείο της Ιστορίας. Στην βρετανική Telegraph, ο δημοσιογράφος Harry Mount έγραφε για το πώς οι άνθρωποι βλέπουν διαφορετικά τα πράγματα:

«Αν ζείτε στη Συρία, την πιο βίαιη και φρικιαστική χώρα στον κόσμο, μπορείτε να πείτε ότι το 2016 ήταν μια από τις χειρότερες χρονιές της Ιστορίας. Αν είστε αρκετά τυχερός και ζείτε σε μια από τις πλούσιες χώρες της Ευρώπης, π.χ. σε μια ήσυχη χώρα όπως η Μεγάλη Βρετανία, τα πράγματα δεν είναι σίγουρα τέλεια, αλλά έχουν υπάρξει χειρότερα», έγραψε.

Η φρίκη είναι πολύ παλιά

Πράγματι, οι άνθρωποι έχουμε τάση να αναλογιζόμαστε μόνο τις τελευταίες δεκαετίες πριν εκφέρουμε μια άποψη. Η φρίκη του παρελθόντος ανήκει στα σχολικά εγχειρίδια, στις μαρτυρίες, στα αρχεία. Και όπως σημειώνουν πολλοί ιστορικοί, το 2016 δεν είναι η χειρότερη χρονιά της ανθρωπότητας, αντίθετα.

Ιστορικοί αναφέρουν τη χρονιά 1348, όταν η Μεγάλη Πανούκλα πήρε την οδό του μεταξιού, έφτασε στη Μεσόγειο και σκότωσε μέσα σε ενάμιση χρόνο το 1/3 του ευρωπαϊκού πληθυσμού. Η ακόμη τη χρονιά 1492, όπου «μισό εκατομμύριο άνθρωποι που κατοικούσαν το έδαφος της Ισπανίας σκοτώθηκαν, αναγκάστηκαν να αλλαξοπιστήσουν, σκλαβώθηκαν ή εκδιώχθηκαν από τις εστίες τους» από τους καθολικούς μονάρχες Φερδινάνδο και Ιζαμπέλα.

Πιο κοντά στην εποχή μας, η χρονιά 1943 σηματοδότησε το απόγειο της ναζιστικής φρίκης, και προκάλεσε τον θάνατο 1,3 εκατ. Εβραίων. Την ίδια χρονιά, το Ηνωμένο Βασίλειο προκάλεσε λιμό στην Ινδία, στον οποίο πέθαναν 3 εκατομμύρια άνθρωποι.

Ο κόσμος είναι σήμερα πιο σίγουρος απ'ό,τι τον προηγούμενο αιώνα

Αν ωθήσουμε το επιχείρημα πιο μακριά και απομακρύνουμε την επικαιρότητα, μπορούμε ακόμη και να βρούμε επιχειρήματα ότι το 2016 ήταν μια καλή χρονιά. Αυτή την εργασία πραγματοποιεί ο  Steven Pinker, καθηγητής ψυχολογίας και μαθηματικών στο Χάρβαρντ. Στο βιβλίο του The Better Angels of Our Nature: Why Violence Has Declined, ο επιστήμονας εξηγεί γιατί η βία στον κόσμο μειώθηκε δραστικά από αιώνα σε αιώνα. Σε μια συνέντευξή του στο Vox.com, στις 22 Δεκεμβρίου 2016, συμβούλευε «να κοιτάζουμε την ιστορία και τα δεδομένα, όχι τους τίτλους των εφημερίδων».

Μάλιστα, σε ό,τι αφορά τον αριθμό των θυμάτων σε πολεμικές ζώνες, ο  Steven Pinker θυμίζει ότι είναι λιγότεροι από την εποχή που δρούσε ο IRA, οι Ερυθρές Ταξιαρχίες ή οι Weathermen.

«Οι νεκροί του πολέμου αυξήθηκαν από το 2011 με τον εμφύλιο στη Συρία. Αλλά σημειώστε ότι μεταξύ του 1950 και 1990, οι πόλεμοι και οι γενοκτονίες έκαναν εκατομμύρια νεκρούς και έπλητταν όλο τον κόσμο», δήλωσε.
Συνολικά, λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι ζούμε σε έναν κόσμο που είναι πιο ασφαλής απ'ό,τι τον προηγούμενο αιώνα.

Τα θετικά νέα του 2016

Είναι σημαντικό, επίσης, να θυμηθούμε τις διάφορες θετικές, μικρές νίκες που συνέβησαν τους 12 τελευταίους μήνες. Υπεγράφη στο Παρίσι η Συμφωνία για την κλιματική αλλαγή, έγιναν παγκόσμιες αποκαλύψεις για την φοροδιαφυγή, έχασε τις εκλογές η ακροδεξιά στην Αυστρία.

Τα σάιτ Buzzfeed France και Buzzfeed UK προτείνουν, επίσης, λίστες με τα θετικά νέα του 2016. Μεταξύ άλλων αναφέρουν την πρόοδο για τα γυναικεία δικαιώματα, μετά τις μάχες των γυναικών στην Πολωνία για να διατηρήσουν το δικαίωμα στην έκτρωση. Την εκλογή της πρώτης γυναίκας προέδρου στην Ταϊβάν. Την εφαρμογή νόμου στον Λίβανο που δεν επιβάλλει τον γάμο μετά από έναν βιασμό.

Ο Angus Hervey, έγραψε ένα newsletter για τις προόδους που σημειώθηκαν το 2016 και πρότεινε στο σάιτ Medium τα 99 καλά νέα για τον πλανήτη αυτή τη χρονιά. Ειδικότερα, το 2016, η υγεία καλυτέρεψε σε πολλούς τομείς και όχι μόνο στις πλούσιες χώρες. Η πείνα κατέγραψε τα χαμηλότερα ποσοστά της τα τελευταία 25 χρόνια. Και το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής έγινε παγκόσμια δέσμευση με την υπογραφή της Συμφωνίας του Παρισιού. Επίσης, 183 χώρες υπέγραψαν συμφωνία για την καλύτερη προστασία των ειδών προς εξαφάνιση. Ο αριθμός των τίγρεων αυξήθηκε στον πλανήτη, για πρώτη φορά μετά από 100 χρόνια και σημειώθηκε ραγδαία αύξηση στις γεννήσεις των πάντα.

Σίγουρα λοιπόν η χρονιά ήταν φρικτή, γράφηκε με δραματικά νέα, σε καθημερινή βάση, παντού στον κόσμο. Αλλά θα ήταν κρίμα να αρχίσουμε το 2017 σκεπτόμενοι ότι το 2016 δεν μας έφερε τίποτα καλό