Άρθρο από τον: Απόστολο Δημ. Μπέμπη
- Πολιτικός Μηχανικός - MSc, Περιφερειακός Σύμβουλος Θεσσαλίας,
γράφει με την ιδιότητα του Μεταπτυχιακού Φοιτητή Διεθνών & Έυρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονία
Η Οικονομική Νομισματική Ένωση (Ο.Ν.Έ.) το 2001 κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τοκοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, το Έυρώ (€). Από τότε έως σήμερα πολλά έχουν αλλάξει στονκόσμο γύρω μας, αλλά ελάχιστα έχουν γίνει για την εξέλιξή της σε βέλτιστη νομισματικήζώνη.
Το παράδοξο φαινόμενο της συνύπαρξης ενός ενιαίου νομίσματος με μία μηνιαία αγορά κεφαλαίων αποτελεί φαινόμενο μοναδικό στην παγκόσμια οικονομική ιστορία. Αρχικά, οι αγορές κεφαλαίων χρηματοδοτούσαν τις ανάγκες των κρατών - μελών μέσω της αγοράς κρατικών ομολόγων (π.χ. Ομόλογα του Έλληνικού δημοσίου).
Αυτό το κόστοςδανεισμού των κρατών αποτελεί βασικό παράγοντα της βιωσιμότητας του χρέους μιαςχώρας. Μέχρι το 2010 η αποτίμηση του ρίσκου ήταν παρόμοια και η αγορά Έλληνικών,Ιταλικών ή Γερμανικών ομολόγων αποτιμώνταν στα ίδια επίπεδα.
Η Έυρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ενεχυρίαζε με την ίδια αξία τα ομόλογα των κρατών - μελών που οι τράπεζες είχαν αγοράσει από τα κράτη και τις παρείχε ρευστότητα με πολύ χαμηλάεπιτόκια της τάξεως του 0,3-0,5%. Ομως, με τον τρόπο αυτό, τα κράτη - μέλη με χαμηλή ανταγωνιστικότητα (χώρες του Νότου) δεν είχαν κίνδυνο να αναδιαρθρώσουν το παραγωγικό τους μοντέλο αφού είχαν ήδη πρόσβαση σε φθηνό δανεισμό.
Αυτός ο φαύλος κύκλος οδήγησε σε περαιτέρω μείωση της ανταγωνιστικότητας, μεγάλη αύξηση των ελλειμμάτων και αρνητικές επιπτώσεις στο ισοζύγιο πληρωμών (εισαγωγών -εξαγωγών), το οποίο για την Έλλάδα το 2009 έφθασε στο -11%, παγκοσμίως το υψηλότερο έλλειμμα.
Την ίδια στιγμή, όμως, άλλες χώρες της Έυρωζώνης κέρδιζαν σε ανταγωνιστικότητα και παρουσίαζαν, όπως η Γερμανία, εμπορικά πλεονάσματα της τάξης του 8%. Τα φαινόμενα αυτά αποτέλεσαν μια συνεχή διαδικασία οικοδόμησης ανισορροπιών εντός της Έυρωζώνης. Το χάσμα στην πορεία του χρόνου διευρύνθηκε και σταδιακά αποτέλεσε δομικό μακροοικονομικό πρόβλημα της Έυρωζώνης. Φτάσαμε έτσι στο σήμερα με τις γνωστές συνέπειες.Τι θα μπορούσε να γίνει λοιπόν?
Πρώτον, ένα ενιαίο κοινό υπουργείο οικονομικών της Έυρωζώνης (όπως στις Η.Π.Α.-Treasury Department), το οποίο θα εποπτεύει την εξέλιξη βασικών οικονομικών δεικτών, θα βελτιώνει τις μακροοικονομικές ανισορροπίες μέσω επενδύσεων στις ευαίσθητες και αδύναμες οικονομίες, θα ανακατανέμει τα κονδύλια και τη ρευστότηταμέσω επενδύσεων και θα προβαίνει σε διορθωτικές κινήσεις.
Δεύτερον, η χρηματοδότηση του κάθε κράτους - μέλους να γίνεται μέσω της έκδοσης Έυρωπαϊκού ομολόγου (Έυρωομολόγου), που σημαίνει αμοιβαιοποίηση του χρέους και χαμηλότερο ρίσκο σε σχέση με τα ξεχωριστά κρατικά ομόλογα της κάθε χώρας - μέλους.
Τρίτον, ενιαίο σύστημα άμεσων μεταβιβάσεων για αναδιανομή εισοδημάτων σε όλη τηνΈυρωζώνη, μέσω επιχορηγήσεων (ανεργίας, στέγασης, φοίτησης, υποδομών) με διασφάλιση κατώτατου Έυρωπαϊκού μισθού (ωρομίσθιο ή ημερομίσθιο) και εγγύηση κοινωνικής ασφάλισης για όλους τους πολίτες της Έυρωζώνης.
Τέταρτον, η ενδυνάμωση και βελτίωση του Έυρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου (ESM),ή αλλιώς ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθερότητας, το οποίο θα θεωρείται αξιόπιστο απότις αγορές, θα διαθέτει επαρκή κεφάλαια για την αντιμετώπιση κρίσεων εντός της Έυρωζώνης, αλλά, επιπλέον, θα διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία ώστε να πραγματοποιεί μελέτες και αναλύσεις βιωσιμότητας του χρέους κρατών - μελών στη θέση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Δ.Ν.Τ).
Οι κινήσεις αυτές θα βελτιώσουν τη στήριξη των κρατών - μελών προς την Έυρωζώνη,θα αυξήσουν την επιθυμία για περισσότερη και στενότερη συνεργασία και θα συσπειρώσουν την Έυρωζώνη, απομονώνοντας τους πολέμιους της Ένωσης. Έπιπλέον,οι πολίτες θα αντιληφθούμε πρακτικά τα οφέλη που απορρέουν από την συμμετοχή σε μια ισχυρή νομισματική ζώνη, με πρακτικές συνεργασίας και πραγματικής αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών.
Γιατί όπως έχει πει ο Schuman:
“Η Ευρώπη δεν θα φτιαχτεί με μιας, ούτε σε μια συνολική οικοδόμηση : θα γίνει με συγκεκριμένα επιτεύγματα, που θα εμπνέουν κατ’αρχάς μια πραγματική αλληλεγγύη”.
[Βιβλιογραφία : Ι. Παπαδόπουλος, Επικ. Καθηγητής Διεθνών Ευρ. Σπουδών, Παν Μακεδονίας]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου