... του Κοντούλη Άρη *
Το δημοψήφισμα της 4ής Νοεμβρίου έχει αναδειχθεί σε καθοριστική σημασία για την παρουσία της Γαλλικής Δημοκρατίας στον Ειρηνικό και το μέλλον του νησιού της Νέας Καληδονίας.
Ύστερα από 165 χρόνια Γαλλικής Κυριαρχίας οι κάτοικοι της Νέας Καληδονίας καλούνται για δεύτερη φορά στην ιστορία τους να αποφασίσουν για το μέλλον τους.
Η Νέα Καληδονία αποτελεί μια από τις σημαντικότερες υπερπόντιες κτήσεις της Γαλλικής δημοκρατίας στον Ειρηνικό ωκεανό απέχει 19.000 χιλιόμετρα από την Γαλλία και 1.200 χιλιόμετρα απο την Αυστραλία.
Το πρώτο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία έγινε το 1987 με την Γαλλική κυβέρνηση να μην επιτρέπει την παρουσία παρατηρητών του ΟΗΕ και την συμμετοχή των κατοίκων να αγγίζει μόλις το 59% Ενώ τα κινήματα ανεξαρτησίας μποϊκόταραν την συμμετοχή στο δημοψήφισμα.
O Πληθυσμός της ανέρχεται σε 269.000 κατοίκους από τους οποίους το 39% ανήκουν στην γηγενή κοινότητα των Κανάκ,8% στην γηγενή ομάδα των κατοίκων των νησιών Ουαλίς και Φουτουνά ενώ σε 29% υπολογίζονται τα άτομα Γαλλικής καταγωγής ενώ μεγάλος είναι και ο αριθμός ατόμων ινδονησιακής και ασιατικής καταγωγής.
Η Νέα Καληδονία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς νικελίου στον κόσμο ενώ το υπέδαφος της φέρεται ότι κρύβει το 1/4 των παγκόσμιων αποθεμάτων.Η γεωγραφική της θέση την αναβαθμίζει σε σπουδαίο γεωστρατηγικό παίχτη για την νέα Κινεζική εξωτερική πολιτική καθώς η απόσταση της είναι ιδιαίτερα μικρή από τα Αυστραλιανά παράλια.
Η Νέα καληδονία ανακαλύφτηκε το 1774 από τον Βρετανό εξερευνητή James Cook ο οποίος ονόμασε το νησί .Το 1853 ο Γάλλος Ναύαρχος Febvrier Despointes κατέλαβε το νησί στο όνομα της Γαλλίας.
Για τα επόμενα 40 χρόνια το νησί χρησιμοποιήθηκε ως ποινική αποικία αλλά και ως τόπος εξορίας πολιτικών κρατουμένων,με την μεταφορά των Γάλλων αλλά και λόγο των ασθενειών που αυτοί μετέφεραν στον ντόπιο πληθυσμό η πληθυσμιακή σύνθεσή του νησιού άλλαξε ριζικά μετατρέποντας τους γηγενείς πληθυσμούς σε πληθυσμιακή μειονότητα.
Η πολιτική και η οικονομική σημασία του νησιού άλλαξε ουσιαστικά το 1864 όταν ανακαλύφτηκαν τα πρώτα κοιτάσματα νικελίου.
Στα μέσα της δεκαετίας του 70 και μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 80 ο ένοπλος αγώνας των γηγενών πληθυσμών για ανεξαρτησία υπήρξε μεγάλος και έντονος.Αυτός τερματίστηκε με την υπογραφή της συμφωνίας του Matignon το 1988 ενώ με την υπογραφή τής συμφωνίας της Νουμέα το 1998 αποφασίστηκε η μεταφορά των αρμοδιοτήτων στην τοπική κυβέρνηση.
Το νέο δημοψήφισμα έχει έντονες διαχωριστικές γραμμές καθώς η στήριξη για την ανεξαρτησία χωρίζεται σε μεγάλο βαθμό σύμφωνα με τις εθνοτικές ομάδες. Με τα άτομα που έχουν δικαίωμα ψήφου να υπολογίζονται σε λίγο πάνω από 174.000 με το πιο κρίσιμο παράγοντα στο αποτέλεσμα να αποτελεί η συμμετοχή στην ψηφοφορία.Ξεκάθαρη για την νομιμότητα της διαδικασίας θα είναι και η παρουσία παρατηρητών των Ηνωμένων Εθνών και της Νέας Ζηλανδίας.
Οι προβληματισμοί των ατόμων Γαλλικής καταγωγής για τυχών επικράτηση του κινήματος ανεξαρτησίας στο αποτέλεσμα της ψηφοφορίας είναι μεγάλοι.Η Γαλλική οικονομική συμβολή στο νησί αποτελεί το 15% του ΑΕΠ και οι κάτοικοι του απολαμβάνουν ένα από τα υψηλότερα ΑΕΠ ανά κάτοικο στην περιοχή του Ειρηνικού, τυχών αποχώρηση των γαλλικών αρχών αναμένεται να φέρει οικονομικό μαρασμό σε αυτό.
Το Κίνημα ανεξαρτησίας αποσκοπεί στην υποστήριξη και συμμετοχή στην ψηφοφορία των αυτοχθόνων πληθυσμών των Κανάκ καθώς η συμμετοχή αυτών στην οικονομική ζωή είναι μικρή και σύμφωνα με εκπροσώπους τους το δημοψήφισμα αποτελεί ένα «ζήτημα αξιοπρέπειας» και έναν αγώνα για την ελευθερία τους.
Εάν αποτύχει το δημοψήφισμα ο λαός της Νέας Καληδονίας μπορεί να διεξάγει δύο νέα δημοψηφίσματα για το ζήτημα ένα το 2020, και αν αυτό αποτύχει , ένα άλλο το 2022.
Σε τυχών νίκη του Κινήματος ανεξαρτησίας το νέο κράτος θα πάρει την δικιά του αυτόνομη θέση στις γεωστρατηγικές και γεωπολιτικές εξελίξεις της περιοχής.Ενώ ο Philippe Gomès πρώην πρόεδρος της κυβέρνησης της Νέας Καληδονίας και ένας από τους δύο βουλευτές της στην Γαλλική Εθνοσυνέλευση δηλώνει ότι "Η Νέα Καληδονία είναι πολύ μικρή για να είναι ασφαλής αν γίνει ανεξάρτητη και ουσιαστικά Θα γίνει αποικία της Κίνας".
Ενώ για πολύ καιρό δεν είχε απασχολήσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον, η Ωκεανία είναι σήμερα μια ουσιαστική γεωστρατηγική ζώνη. Με την σύγκρουση των σπάνιων γαιών να έχει αναβαθμιστεί στο σημαντικότερο ζήτημα του 21 αιώνα ανάμεσα στις Μεγάλες δυνάμεις η περιοχή αποκτά καίρια σημασία σε αυτήν.
Με την σύγκρουση να έχει περιοριστεί ανάμεσα στην Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και της Ηνωμένες Πολιτείες είναι σημαντικό για το γαλλικό κράτος να κατανοήσει σαφώς τα γεωστρατηγικά ζητήματα στον Ειρηνικό και την δυνατότητα που του δίνεται να λάβει άμεση θέση καθώς η Γαλλία έχει παγκόσμια εμβέλεια.Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, κάθε νησί που πληροί τις προϋποθέσεις μπορεί να διεκδικήσει μέχρι μια αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) 200 ναυτικών μιλίων.
Μεταξύ αυτών των νησιών που πληρούν τις προϋποθέσεις, συμπεριλαμβάνονται και τα εδάφη της Νέας Καληδονίας. Τυχών ανεξαρτησία του νησιού θα απομακρύνει και θα περιορίσει σταδιακά την γαλλική παρουσία.
Ακολουθώντας την μέχρι τώρα πολιτική τους στην περιοχή οι Κινέζοι θα προσπαθήσουν μέσω επενδύσεων και χρεών να επιβάλουν την δική τους πολιτική και να δημιουργήσουν ναυτικές βάσεις σε αυτήν.
Η Νέα Καληδονία μπορεί να γίνει μία από τις σημαντικότερες βάσεις της Γαλλίας στην περιοχή καθώς μέσο των εγκαταστάσεων της μπορεί να φιλοξενήσει τόσο ναυτικές δυνάμεις όσο και αεροπορικές άλλωστε οι Αμερικανικές δυνάμεις κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο είχαν μετατρέψει το νησί σε χερσαίο αεροπλανοφόρο.
Καθώς η η Κίνα είναι ο κύριος οικονομικός εταίρος της Αυστραλίας η οποία επωφελήθηκε από το έντονο κινεζικό ενδιαφέρον για φυσικούς πόρους. Μία οικονομική επέκταση της Κίνας στη Νέα Καληδονία αντίστοιχα με αυτήν στο Βανουάτου θα έσφιγγε τον κινεζικό οικονομικό κλοιό γύρο από την Αυστραλία και θα επηρέαζε προφανώς της γεωπολιτικές της επιλογές στο εγγύς μέλλον.
Οι κυριότερη κινέζική παρουσία στην περιοχή βασίζεται στο Βανουάτου, όπου η Κίνα έχει επενδύσει πάνω από 136 εκατομμύρια ευρώ και η οποία σκοπεύει να κατασκευάσει ναυτικές εγκαταστάσεις με σκοπό να αγκυροβολεί πολεμικά της πλοία σε αυτό.
Η προοπτική μιας κινεζικής στρατιωτικής βάσης στο Βανουάτου φαντάζει ενδιαφέρον για το ναυτικό της και ουσιαστικά η δημιουργία μίας δεύτερης ναυτικής βάσης στο εξωτερικό για το κινεζικό ναυτικό μετά το Τζιμπουτί επεκτείνοντας δραστικά την ακτίνα δράσης του. Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Μάλκολμ Τότερμπουλ, δήλωσε πρόσφατα:
«Θα δούμε με μεγάλη ανησυχία την ίδρυση ξένων στρατιωτικών βάσεων στις νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού. Έτσι η Αυστραλία αν και δεν έχει πάρει ανοιχτά θέση στο δημοψήφισμα της νέας Καληδόνίας μέσω δηλώσεων αρκετών πολιτικών της επιθυμεί το νησί να παραμείνει κάτω από την κυριαρχία της Γαλλίας καθώς αυτήν αποτελεί ένα στενό σύμμαχο της στον Ειρηνικό.
Η απόφαση των κατοίκων της Νέας Καληδονίας την Κυριακή θα έχει πολύ ενδιαφέρον καθώς αυτήν φαίνεται ότι θα είναι η αρχή της ιστορίας και όχι το τέλος.
* Ονομάζομαι Αριστείδης Κοντούλης, είμαι τελειόφοιτος του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών Του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Έχω κάνει πρακτική στο Υπουργείο Εξωτερικών ενώ έχω εργαστεί στον ιδιωτικό τομέα στον κλάδο του Ναυτιλιακού Πετρελαίου. Ως Διεθνολόγος τα ερευνητικά μου ενδιαφέροντα αφορούν ζητήματα γεωπολιτικών και γεωστρατηγικών εξελίξεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου