Οι χώρες των Βαλκανίων δεν αποτελούν εξαίρεση όταν η Ρωσία παρεμβαίνει στις εγχώριες υποθέσεις κυρίαρχων κρατών σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιώντας τους κατασκόπους. Όπως μπορούμε να δούμε, δεν αποφεύγει να χρησιμοποιήσει τέτοιες μεθόδους εναντίον των συμμαχικών της εθνών. Τα Βαλκάνια ήταν πάντα θέμα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη Ρωσία. Η Ρωσία προσπάθησε κατά το παρελθον να επηρεάσει τα βαλκανικά έθνη και να δημιουργήσει μια θετική εικόνα στην περιοχή αυτή σε διάφορες χρονικές στιγμές μέσω διαφορετικών μεθόδων. Σε ορισμένες περιοχές των Βαλκανίων, η Ρωσία εξακολουθεί να θεωρείται «παλαιότερος αδελφός», αλλά ο μύθος αυτός εξαφανίζεται σιγά σιγά καθώς έχει καταστεί σαφές σε όλους ότι η Ρωσία δεν αποφεύγει να παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις του «φιλικών» της, χωρών.
Μάλιστα, έχει αποδειχτεί πια ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί ανάλογες μεθόδους και εργαλεία για να διατηρήσει την επιρροή της στα Βαλκάνια. Στις σλαβικές χώρες της περιοχής (Βουλγαρία, Σερβία, πΓΔτΜ, Μαυροβούνιο), η Ρωσία αναπτύσσει την ιδέα του Πανσλαβισμού – του μεγάλου σλαβικού κόσμου (ο οποίος χρησιμοποιείται επίσης ενεργά στις σλαβικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης). Μπορούμε να πούμε ότι το Κρεμλίνο βλέπει αυτές τις χώρες ως τμήμα του ρωσικού κόσμου. Η δεύτερη σημαντική γραμμή εφαρμογής των συμφερόντων του Κρεμλίνου αφορά στη θρησκεία. Η ιδέα του Ορθοδόξου κόσμου είναι ένα σημαντικό εργαλείο που χρησιμοποιεί το Κρεμλίνο. Ειδικά στις βαλκανικές χώρες, όπου στην πλειονότητά τους οι κάτοικοι δεν είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι (Κροατία, Αλβανία), η ρωσική επιρροή είναι αδύναμη.
Για να υλοποιήσει αυτές τις δύο ιδέες, το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί τη μηχανή της παραπληροφόρησης και της κρατικής προπαγάνδας. Ρωσικά τηλεοπτικά κανάλια, πρακτορεία ειδήσεων και ΜΜΕ λειτουργούν στις περισσότερες βαλκανικές χώρες. Η Ρωσία ξοδεύει τεράστιους οικονομικούς πόρους από αυτή την άποψη. Τα “παιχνίδια κατασκοπείας” της Ρωσίας έχουν γίνει ιδιαίτερα αισθητά, αργά. Από την άποψη αυτή, η Βουλγαρία τέθηκε στο προσκήνιο όταν απέλασε δύο Ρώσους διπλωμάτες από τη χώρα στα τέλη Ιανουαρίου 2020 με κατηγορίες περί κατασκοπείας. Η Βουλγαρία κατηγόρησε τον Ντμίτρι Γιαροσένκο και τον Αλέξανδρο Χββάτοφ ότι ήταν πράκτορες της ρωσικής Υπηρεσίας Εξωτερικών Πληροφοριών (SVR). Παρόμοια απόφαση έλαβε η Σόφια τον Οκτώβριο του 2019, όταν ο Βλαντιμίρ Ρωσάγιεφ απελάθηκε από τη χώρα με την κατηγορία ότι ήταν αντιπρόσωπος της ρωσικής στρατιωτικής υπηρεσίας (GRU). Λίγο πριν από αυτό, ένας πρώην Βούλγαρος νομοθέτης και επικεφαλής μιας φιλορωσικής ΜΚΟ, Νικολάι Μαλινόφ, συνελήφθη για κατασκοπεία υπέρ των ρωσικών συμφερόντων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Βουλγαρία απέσχε πολύ από ενέργειες εναντίον της Ρωσίας και των αντιπροσώπων της, αλλά η πρόσφατη παρέμβαση του Κρεμλίνου στις εσωτερικές υποθέσεις ανάγκασε τις αρχές της χώρας να λάβει μέτρα.
Το 2018, η Βουλγαρία αρνήθηκε να απελάσει ρώσους διπλωμάτες από τη χώρα, παρά τη δηλητηρίαση του Σεργκέι και της Iulia Skripal. Ωστόσο, μετά τη δηλητηρίαση εκδηλώθηκε ένα περιστατικό που έλαβε χώρα τον Απρίλιο του 2015 όταν ο Βούλγαρος έμπορος όπλων Emilian Gebrev είχε δηλητηριαστεί με μια άγνωστη ουσία. Ήταν σε κώμα για αρκετά χρόνια και το 2018, εικάζεται ότι είχε δηλητηριαστεί με Novichok, όπως και τα Skripals. Η βουλγαρική εισαγγελική αρχή ξεκίνησε έρευνα για την υπόθεση, αλλά σύντομα ανεστάλη λόγω “έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων”. Κανείς δεν εξεπλάγη – τότε ο Γενικός Εισαγγελέας Σωτήρ Τσατσαρόφ δεν είχε ποτέ αποκρύψει τη στενή σχέση του με τον Ρώσο ομόλογό του Γιούρι Τσάϊκα.
Η Βουλγαρία δεν είναι το μοναδικό βαλκανικό κράτος στο οποίο η Ρωσία διεξάγει πόλεμο κατασκόπων. Οι ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας εργάστηκαν σκληρά για να αποτρέψουν τη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας με στόχο τον ορισμό της επίσημης ονομασίας της τελευταίας. Με τα χρόνια, το θέμα αυτό αποτέλεσε αντικείμενο διαμάχης μεταξύ των δύο κρατών και το μόνο εμπόδιο για την ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Τελικά, η Ρωσία απέτυχε να επιτύχει το στόχο της. Η συμφωνία μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων υπεγράφη στις 17 Ιουνίου 2018 και η Βόρεια Μακεδονία θα γίνει το 30ο μέλος της Συμμαχίας. Είναι ενδιαφέρον ότι, μέσα σε λίγες εβδομάδες από την επίτευξη της συμφωνίας, η Ελλάδα απέλασε δύο Ρώσους διπλωμάτες από τη χώρα επειδή προσπάθησαν να την αποτρέψουν. Λίγους μήνες πριν, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας απέφυγε να προβεί σε παρόμοια απόφαση κατά τη διάρκεια του σκανδάλου Skripal. Το 2016, η Ρωσία προσπάθησε να παρέμβει στις εκλογές του Μαυροβουνίου με τη βοήθεια των υπερεθνιστών της Σερβίας και με στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της εκκαθάρισης του πρωθυπουργού. Μετά την αποτυχία του σχεδίου, έγινε γνωστό ότι η επιχείρηση διεξήχθη από Ρώσους πολίτες – πράκτορες GRU Eduard Shirokov και Vladimir Popov (πραγματικό όνομα Vladimir Moiseev). Ένα δικαστήριο του Μαυροβουνίου προσπάθησε και τους δύο εν ερήμην. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο Popov πραγματοποίησε δραστηριότητες στη Βουλγαρία το 2014. Υπάρχει η εικασία ότι σχεδίαζε να δηλητηριάσει τον Emilian Gebrev.
Η Ρωσία διεξάγει επίσης έναν κατασκοπευτικό πόλεμο εναντίον του μεγαλύτερου και παραδοσιακού συμμάχου της στα Βαλκάνια της Σερβίας. Τον Νοέμβριο του 2019, ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς επιτέθηκε ανοιχτά σε έναν πρώην υπάλληλο της ρωσικής πρεσβείας που προσπάθησε να δωροδοκήσει έναν συνταξιούχο Σέρβο αξιωματικό προκειμένου να αποκτήσει διαβαθμισμένες πληροφορίες. Η Σερβία, ως παραδοσιακός σύμμαχος της Ρωσίας, συνήθως αποφεύγει οποιοδήποτε διάβημα εναντίον της Μόσχας. Η στήριξη της Μόσχας για το Κοσσυφοπέδιο διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο σε αυτό, αλλά το Βελιγράδι έπεσε σε δυσπιστία γι ‘αυτό το θέμα καθώς το αρχείο της συνάντησης μεταξύ του Ρώσου διπλωμάτη και του σερβικού αξιωματικού αναρτήθηκε στο YouTube και προκάλεσε μεγάλη οργή μεταξύ της σερβικής κοινότητας. Οι χώρες των Βαλκανίων δεν αποτελούν εξαίρεση όταν η Ρωσία παρεμβαίνει στις εγχώριες υποθέσεις κυρίαρχων κρατών σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιώντας τους κατασκόπους. Όπως μπορούμε να δούμε, η Ρωσία δεν αποφεύγει να χρησιμοποιήσει τέτοιες μεθόδους εναντίον των συμμαχικών της εθνών. Φυσικά, το Κρεμλίνο θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί αυτή την τακτική στο μέλλον, αλλά αναμένεται επίσης ότι τα βαλκανικά κράτη θα εντείνουν τις προσπάθειές τους για να προστατευθούν από την κακοήθη επιρροή του Κρεμλίνου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου