ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΝ οι 10 νεαρές/νεαροί κ.κ.:
- Μπακογιάννη Μαρία, Φοιτήτρια Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών στο Παν. Αιγαίου (Ρόδος), Κατεύθυνση: Διεθνών Σχέσεων και Οργανισμών / Αρθρογράφος
- Δαουτάκου Κατερίνα, Τελειόφοιτη Φοιτήτρια του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Παν. Πελοποννήσου / Στέλεχος ΚΕ.ΑΣ.Μ.
- Γιαννέλου Χριστίνα, Ασκούμενη Δικηγόρος Αθηνών / Απόφοιτη Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ. / Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Παν. Πειραιά
- Νικολοπούλου Αναστασία, Δικηγόρος Αθηνών / Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. στο Α.Π.Θ.
- Ντάμπου Μαρία, Πολιτική Επιστήμονας Δ.Π.Θ. / Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια Διεθνών, Ευρωπαϊκών Σπουδών και Διπλωματίας στο Παν. Πειραιά
- Γεωργίου Κ. Άρτεμις, Δικηγόρος LLM, Γλωσσολόγος Ε.Κ.Π.Α.
- Χαρακίδα Αλεξία, Πολιτικός Επιστήμονας Δ.Π.Θ. / Τομεάρχης Έρευνας και Καινοτομίας Ο.Ν.ΝΕ.Δ. Αιτωλ/νίας / Υπεύθυνη Επικοινωνίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Ο.Ν.ΝΕ.Δ. / Δημοσιογράφος
- Κουτσουπιά Φ. Ωραιοζήλη-Μαρία, Υποψήφια Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου, Τμήμα Νομικής του Ε.Κ.Π.Α. / Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης Δημοσίου/Διοικητικού Δικαίου / Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου
- Μαρκόπουλος Χ. Θωμάς, Επικοινωνιολόγος / Μεταπτυχιακός Φοιτητής Διεθνών Σπουδών, Ευρωπαϊκών Σπουδών και Διπλωματίας στο Παν. Μακεδονίας / Δημοσιογράφος
- Κρετσόβαλης Βύρωνας, Φιλόλογος Α.Π.Θ. / M.A. Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας Α.Π.Θ.
In God We Trust! Σε όλη τη διάρκεια και εξέλιξη της αμερικανικής πολιτικής ιστορίας δύο κόμματα μονοπωλούσαν τη διακυβέρνηση της χώρας μέχρι και σήμερα, καθώς από το 1854 και έπειτα το Δημοκρατικό και το Ρεπουμπλικανικό κόμμα εναλλάσσονται ανελλιπώς στην εξουσία (Το Οικολογικό κόμμα και το κόμμα των Ελευθέρων έχουν απυροελάχιστη παρουσία).
Ο τρόπος με τον οποίο δομήθηκε το πολιτικό σύστημα και οι θεσμοί με τους οποίους το στελέχωσαν οι πατέρες της Αμερικανικής Δημοκρατίας ουσιαστικά καθιστά σχεδόν αδύνατη την ανάδειξη ενός νέου κόμματος, κάτι που απλούστερα σημαίνει πως η γνωστή στους πολίτες της ΕΕ εικόνα των πολύχρωμων κοινοβουλίων και ριζικά διαφορετικών από άποψη ιδεολογίας και πρακτικής κομμάτων είναι εντελώς άγνωστη στις ΗΠΑ. Παρόλα αυτά, τα δύο μεγάλα κόμματα, πλέον ρεύματα εδώ και δεκαετίες, ως δυναμικοί πολιτικοί οργανισμοί, εξελίχθηκαν μαζί με την παλαιότερη σύγχρονη δημοκρατία την οποία κατά καιρούς κυβέρνησαν, καθώς η ιδεολογία, η στελέχωση, η ανθρωπογεωγραφία και οι σφαίρες επιρροής τους άλλαξαν ριζικά από τον 19ο αιώνα έως και σήμερα.
Τόσο το Δημοκρατικό όσο και το Ρεπουμπλικανικό κόμμα σημάδεψαν την αμερικανική αλλά και την παγκόσμια ιστορία, ενώ μετά και τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την έναρξη της εποχής της λεγόμενης Αμερικανικής Ηγεμονίας οι πολιτικές τους και οι επιδιώξεις τους αφήνουν όλο και μεγαλύτερο αποτύπωμα στη σύγχρονη πραγματικότητα, σε παγκόσμια πλέον κλίμακα. Ας το δούμε λίγο πιο αναλυτικά.
Θα διαπιστώσουμε σε αυτή τη μικρή και γρήγορη διατριβή, όχι μόνο τις λεπτές διαφορές μεταξύ ρεπουμπλικανικής δημοκρατίας και της πιο άμεσης δημοκρατίας, αλλά και κάτι άλλο, που έχει διαφύγει και από αρκετούς ότι δηλαδή το πολίτευμα των ΗΠΑ έχει τις ρίζες του, όχι στο Ρωμαϊκό Πολίτευμα ή μόνο σε αυτό καλύτερα, αλλά στη νομοθεσία του Λυκούργου για τη Σπάρτη (830 π.Χ.), και στο πολίτευμα που ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά (περίπου 500 χρόνια μετά τον Λυκούργο 330-325 π.Χ.), ονόμασε (συνταγματική) "πολιτεία" (αγγλ. "polity").
Δημοκρατικό Κόμμα
Έτος Ίδρυσης: 1828
Τρέχουσα Ιδεολογία: Κοινωνικός, Οικονομικός Φιλελευθερισμός και σοσιαλιδημοκρατία
Πολιτική τοποθέτηση σε όρους του 20ου αιώνα: Κέντρο και Κεντροδεξιά
Έμβλημα: Γάιδαρος
Χρώμα: Μπλε
Σημαντικότεροι Δημοκρατικοί Πρόεδροι: Άντριου Τζάκσον, Γούντροου Γουίλσον, Φρανκ Ντελάνο Ρούζβελτ, Χάρυ Τρούμαν, Τζων Κέννεντι, Λίντον Τζόνσον, Μπιλ Κλίντον, Μπαράκ Ομπάμα
Βασισμένο στην πολιτική κληρονομιά του Τόμας Τζέφερσον, το Δημοκρατικό Κόμμα ιδρύθηκε από τον μετέπειτα Πρόεδρο των ΗΠΑ, Άντριου Τζάκσον. Ο ιδρυτικός πυρήνας των ιδεών του ανήκε στον κλασσικό Φιλελευθερισμό, την πίστη δηλαδή στις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές ελευθερίες, στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία και την ελεύθερη αγορά. Σημαντικό στοιχείο—και καθοριστικό για την εξέλιξη της ιστορίας—είναι το γεγονός πως μια από τις κυριότερες σφαίρες επιρροής του Δημοκρατικού κόμματος ήταν ο Αμερικάνικος Νότος, όπου ο λόγος του και η πολιτική του είχαν έναν πολύ πιο έντονος και αντιδραστικός απέναντι στο σύστημα της εποχής. Κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφύλιου Πολέμου (1861-1865) το Δημοκρατικό κόμμα χωρίστηκε στους υποστηρικτές της εμπόλεμης σύρραξης και σε εκείνους που πίστευαν σε μια συναινετική λύση ειρήνης με τη νεοσύστατη Ομοσπονδία Αμερικανικών Πολιτειών, τον γνωστό και ως Νότο.
Εν τέλει η στήριξη των πρώτων στο πρόσωπο του πρώτου Ρεπουμπλικάνου Προέδρου Αβραάμ Λίνκολν αποδείχτηκε καθοριστική στην επανεκλογή του και ενίσχυσε περισσότερο την πολιτική δύναμη την Ένωσης Αμερικανικών Πολιτειών, δηλαδή του Βορρά, στην προσπάθεια της για την τελική επικράτηση στον εμφύλιο. Προς το τέλος του 19ου αιώνα, το Δημοκρατικό κόμμα μετακινήθηκε κοινωνικά σημαντικά προς τα ελαφρώς αριστερά ώστε να καλύψει κι άλλες κοινωνικές μάζες, ενώ από το 1930 και έπειτα, υπό την ηγεσία του μακροβιότερου Προέδρου των ΗΠΑ Φρανκ Ντελάνο Ρούζβελτ (12 χρόνια και μετά 8 ο κος. Χ. Τρούμαν, επίσης δημοκρατικός) το κόμμα απέκτησε τον χαρακτήρα που έχει έως και σήμερα, υιοθετώντας τις ιδέες του Κοινωνικού Φιλελευθερισμού, πιστεύοντας δηλαδή στην ισορροπία ανάμεσα στην ενίσχυση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και ευθύνης με την θέσπιση και την προστασία του κοινωνικού κράτους και την έννοια των ίσων ευκαιριών.
Ρεπουμπλικανικό Κόμμα
Έτος Ίδρυσης: 1854
Τρέχουσα Ιδεολογία: Οικονομικός Φιλελευθερισμός και Συντηρητισμός
Πολιτική τοποθέτηση σε όρους 20ου αιώνα: Δεξιά, σημαντική Κεντροδεξιά εσωκομματική τάση, λαϊκή Δεξιά
Έμβημα: Ελέφαντας
Χρώμα: Κόκκινο
Σημαντικότεροι Ρεπουμπλικάνοι Πρόεδροι: Αβράαμ Λίκολν, Τεντ Ρούζβελτ, Ντουάιτ Άιζενχαουερ, Ρίτσαρντ Νιξον, Ρόναλντ Ρήγκαν, Τζωρτζ Μπους
Ιδρύθηκε το 1854, με κινητήρια δύναμη τη φιλοσοφία του Ρεπουμπλικανισμού, τις ιδέες δηλαδή που οδήγησαν στον πόλεμο της Αμερικανικής Επανάστασης και την Αμερικανική Ανεξαρτησία από τη Μεγάλη Βρετανία και που θέσπισαν το πλαίσιο πάνω στο οποίο θα χτιζόταν το νέο Αμερικανικό έθνος. Ενάντια σε κάθε μορφή αριστοκρατίας, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα προώθησε κατά την πρώιμη ιστορία του τις ιδέες της αδιαμφισβήτητης και απαράβατης ατομικής ελευθερίας, των ατομικών δικαιωμάτων και της προσήλωσης στην θέσπιση και την προώθηση της ελευθερίας ως τρόπο ζωής, πέρα από απλώς πολιτική πεποίθηση. Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα ανέπτυξε τις δυνάμεις του ραγδαία ενώ καθιερώθηκε στη συνείδηση των Αμερικανών πολιτών ως κόμμα εξουσίας με την ανάδειξη του Αβραάμ Λίνκολν στην προεδρία των ΗΠΑ το 1860. Με κυριότερη σφαίρα επιρροής τις Πολιτείες του σταδιακά εμβιομηχανοποιημένου Βορρά, το Ρεπουμπλικανικό κόμμα κυριάρχησε κατά τη διάρκεια αλλά και μετά τη λήξη του Εμφυλίου και συχνά του αποδίδεται η κληρονομιά της θέσπισης του σύγχρονου Αμερικανικού Κράτους, μετά και την επανένωση με τον Νότο.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, το Ρεπουμπλικανικό κόμμα στράφηκε στην υιοθέτηση πολιτικών φιλικότερων προς την ανάπτυξη της ελεύθερης οικονομίας (μέχρι τότε ήταν κάπως πιο λαικο), μεταμορφώνοντας σταδιακά τον χαρακτήρα του σε κόμμα της οικονομικής ελίτ. Στις αρχές του 20ου αιώνα, ο Πρόεδρος Τέντυ Ρούζβελτ έκρινε εξίσου αναγκαία τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς θα είχαν καθοριστική συμβολή στον δρόμο για την οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ και την ενίσχυση της θέσης της χώρας στο διεθνές εμπόριο. Όμως, το Ρεπουμπλικανικό κόμμα ήταν εκείνο που δέχτηκε το μεγαλύτερο πλήγμα από το κραχ του 1929 και την μετέπειτα εποχή της θέσπισης κοινωνικών προγραμμάτων υποστήριξης στο πνεύμα του New Deal, όταν και άλλαξε άρδην ο πολιτικός χάρτης των ΗΠΑ. Σταδιακά, το Ρεπουμπλικανικό κόμμα μετακινήθηκε προς τον κοινωνικό συντηρητισμό, προσελκύοντας δυνάμεις από τις πάλαι πότε εχθρικές προς εκείνο Νότιες πολιτείες ενώ έχασε την υποστήριξη των μειονοτήτων και δη των αφροαμερικανών, οι οποίοι μετακινήθηκαν προς το πλέον περισσότερο κοινωνικό Δημοκρατικό κόμμα.
Οι αντίπαλοι έρχονται όλο και πιο κοντά
Μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τα δύο μεγάλα κόμματα απέκτησαν εν πολλοίς τον σύγχρονο χαρακτήρα τους με το Δημοκρατικό κόμμα να αποκτά έναν σύγχρονο φιλελεύθερο και κοινωνικό χαρακτήρα και το Ρεπουμπλικανικό κόμμα να προωθεί τη περισσότερο κοινωνικά συντηρητικές ιδέες. Σιγά σιγά όμως ήρθαν πολύ κοντά σε αρκετά, βλέπετε εδώ και δεκαετίες κυριαρχεί το ''βαθύ αμερικάνικο κράτος''. Δηλ. τεχνοκράτες μακράς καριέρας, λομπιστες που προωθούν τα θέλω τεράστιων κεφαλαίων και φυσικά οι ισχυρές μυστικές υπηρεσίες. Τα ''αμερικάνικα γεράκια'' που λέμε μερικές φορές δημοσιογραφικα και χαριτολογώντας. Παρότι και τα δύο κόμματα τάσσονται αναφανδόν υπέρ της ελεύθερης οικονομίας και του καπιταλισμού ως οικονομικό και πολιτικό σύστημα, οι μεν Δημοκρατικοί προωθούν τον διορθωτικά παρεμβατικό ρόλο του κράτους στην οικονομία και την αύξηση των φόρων στην κοινωνία των 2/3 προς όφελος της κοινωνίας του 1/3, οι δε Ρεπουμπλικάνοι θεωρούν πως όσο μικρότερη και λιγότερο παρεμβατική είναι η κυβέρνηση, τόσο το καλύτερο, ενώ παράλληλα πιστεύουν στην κατά το δυνατόν λιγότερη φορολογία προς όφελος την οικονομικής ανάπτυξης και της αύξησης των θέσεων εργασίας.
Πέραν όμως την οικονομικής φιλοσοφίας, όπου αρκετά συχνά έως πάντα επιτυγχάνονται σημαντικοί συμβιβασμοί ανάμεσα στα δύο κόμματα, το μεγαλύτερο πεδίο μάχης ανάμεσα τους είναι η κοινωνική τους φιλοσοφία. Οι μεν Δημοκρατικοί στηρίζουν τις Ευρωπαϊκές ιδέες του κοινωνικού κράτους και της καθολικής κοινωνικής ασφάλισης, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι τάσσονται φανατικά υπέρ της καθολικά ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Όσον αφορά το ζήτημα των εκτρώσεων, οι Δημοκρατικοί θεωρούν πως πρέπει να αποτελεί ατομική ελευθερία και δικαίωμα ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι επιθυμούν να απαγορευτούν οι εκτρώσεις δια νόμου. Καθώς η επιρροή της θρησκευτικής πεποίθησης είναι σημαντικά εντονότερη στον σχεδιασμό των Ρεπουμπλικανικών πολιτικών, εύλογα αντιλαμβάνεται κανείς πως υπάρχει σημαντικό χάσμα ανάμεσα στα δύο κόμματα και όσον αφορά τον γάμο των ομοφυλοφίλων ενώ ακόμα ένα σημαντικό σημείο αντιπαράθεσης είναι το ζήτημα της καθολικής κατάργησης ή μη της θανατικής ποινής, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι αρνούνται πεισματικά κάθε πολιτική που μπορεί να οδηγήσει σε περικοπή των δαπανών υπέρ της ενίσχυσης της εθνικής άμυνας και της μείωσης του προϋπολογισμού κατά των ενόπλων δυνάμεων. Οι Δημοκρατικοί είναι πιο επιθετικοί επίσης και έχουν ξεκινήσει εύκολα πολέμους ή ανακατευονται εύκολα σε πολέμους με ιμπεριαλιστικά επιχειρήματα, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι όχι, είναι κάπως πιο διστακτικοί, βέβαια συνέχισαν και ολοκλήρωσαν κινήσεις των Δημοκρατικών με επιτυχία ή οριακή επιτυχία.
Όσον αφορά τη μεταναστευτική πολιτική—και δη το ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης, ένα από τα βασικά θέματα και της προεκλογικής καμπάνιας—το Δημοκρατικό κόμμα τάσσεται υπέρ μιας περισσότερο μετριοπαθούς και ανοικτής πολιτικής υποδοχής και νομιμοποίησης των μεταναστών ενώ το Ρεπουμπλικανικό κόμμα τάσσεται γενικώς υπέρ μιας αυστηρότερης διαχείρισης του ζητήματος κατά περιπτώσεις. Τέλος, στο μείζον ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του περιβάλλοντος, οι Δημοκρατικοί προωθούν άμεσες πολιτικές αντιμετώπισης του επιστημονικά αποδεδειγμένου προβλήματος την ίδια στιγμή που αρκετοί Ρεπουμπλικάνοι αξιωματούχοι αρνούνται ακόμα και την ύπαρξη του... Σε 3 μήνες λοιπόν αναμετρούνται οι υποψήφιοι των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικανών για το αξίωμα του Προέδρου των ΗΠΑ Και όμως, ακόμα και στις ΗΠΑ πάνω από το 90% των πολιτών δεν γνωρίζει τι ακριβώς σημαίνει "ρεπουμπλικανισμός", πέρα από το ότι το κόμμα των "ρεπουμπλικάνων" είναι κάπως πιο συντηρητικό από το κόμμα των "δημοκρατικών"...
Οι Αμερικανοί τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του κράτους υπερψήφισαν ένα σύστημα
1. με δύο κοινοβουλευτικά σώματα = Βουλή των Αντιπροσώπων και Γερουσία, (όπου μέχρι το 1913 η Γερουσία εκλεγόταν από τα πολιτειακά κοινοβούλια -και όχι απευθείας από το λαό)
2. με το σύστημα του κολεγίου των εκλεκτόρων (Electoral College), όπου σύμφωνα με το άρθρο 2 του Συντάγματος των ΗΠΑ, οι πολίτες δεν εκλέγουν απευθείας των πρόεδρο των ΗΠΑ, αλλά εκλέγουν «εκλέκτορες», που δεσμεύονται βέβαια ότι θα υπερψηφίσουν τον συγκεκριμένο υποψήφιο του κόμματος που τους όρισε ως εκλέκτoρες.
Ο αριθμός των εκλεκτόρων είναι ίσος με τον αριθμό των μελών του House of Representatives (435), συν τον αριθμό γερουσιαστών (100), συν 3 εκλέκτορες από την πρωτεύουσα (District of Columbia) = σύνολο 538.
Εκτός από τις πολιτείες του Maine και της Nebraska, όλες οι πολιτείες εκλέγουν τους εκλέκτορες τους με το σύστημα WINNER TAKES ALL.
Αν και οι εκλέκτορες έχουν ελευθερία να ψηφίσουν αυτόν που θέλουν αυτοί, καθολικά ψηφίζουν για τον υποψήφιο που έχει υπερψηφίσει η πολιτεία.
3. με ισότητα απέναντι στους νόμους
4. με δικαίωμα σε ΟΛΟΥΣ τους πολίτες να εκλέγουν και να εκλέγονται
5. με την κατοχύρωση των δικαιωμάτων κάθε πολίτη από Bill of Rights = συνταγματική “χάρτα” δικαιωμάτων, ώστε ούτε η κεντρική εξουσία, ούτε η απλή επιθυμία της πλειοψηφίας να μπορούν να δρούν καταπιεστικά ή εξοντωτικά σε βάρος οποιουδήποτε πολίτη, ή ομάδας, ή άλλης κοινωνικής τάξης.
Αυτό του Αριστοτέλη: «άν οί πένητες διά το πλείους είναι διανέμωνται τά των πλουσίων, τούτ'' ούκ άδικόν έστιν;»
6. με την ουσιαστική ανεξαρτησία και σταθερότητα της δικαστικής εξουσίας, με το Ανώτατο Δικαστήριο US Supreme Court να έχει την εξουσία να χαρακτηρίζει αντισυνταγματικούς, νόμους και διατάγματα που κρίνει πως δεν είναι σύμφωνα με το αμερικανικό Σύνταγμα, αλλά και να είναι ανώτατος κριτής σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων (έχοντας τη διακριτική ευχέρεια να επιλέξει με ποια θέματα “Ομοσπονδιακού” ενδιαφέροντος επιθυμεί να εξετάσει)!
7. με ανεξαρτησία και σταθερότητα στη Δημόσια Διοίκηση με βάση το νόμο Pendleton Civil Service Reform Act του 1883 (που ενίσχυσε την ανεξάρτητη αρχή Civil Service Commission, το σύστημα civil service exams, κλπ.)
Γενικά όμως θα έλεγα πως τα κύρια χαρακτηριστικά του ρεπουμπλικανισμού είναι κυρίως η αίσθηση της ανάγκης για εξασφάλιση των δικαιωμάτων της μειοψηφίας απέναντι στην επιθετικότητα της πλειοψηφίας “των ψηφισμάτων”, και της ανάγκης για οριοθέτηση των εξουσιών της, όπως την αντιλαμβανόταν και ο Αριστοτέλης. Γι' αυτό επινόησαν τα “φίλτρα” που ξεχωρίσαμε παραπάνω, ώστε οι αποφάσεις που αφορούν το κοινό καλό να μην λαμβάνονται ξαφνικά και μόνο σύμφωνα με μια περιστασιακή πλειοψηφία. Αυτά ήταν: 1. η Γερουσία, 2. το σύστημα των εκλεκτόρων, και 3. το Ανώτατο Δικαστήριο. Αλλά και 4. η συνύπαρξη της Ομοσπονδιακής εξουσίας (νομοθετικής, εκτελεστικής, δικαστικής), με τις 50 Πολιτείες που έχουν αρκετούς βαθμούς διοικητικής και νομοθετικής αυτονομίας, ήταν και είναι άλλη μια δικλείδα ασφαλείας μέσα σε αυτά τα συστήματα checks & balances!
Η σταθερότητα του αμερικανικού πολιτικού συστήματος παραπέμπει στην σταθερότητα του πολιτεύματος της Σπάρτης, όπως αυτό το συνέταξε ο μέγας νομοθέτης Λυκούργος, ο οποίος:
1. Πρώτος συνέλαβε την ιδέα μιας σταθερής και ισόβιας Γερουσίας, που θα συνέτασσε τις προτάσεις προς ψήφιση στην εκκλησία, την Απέλλα.
2. Πρώτος συνέλαβε την ανάγκη για όλους τους πολίτες να συμμετέχουν στις αποφάσεις συμμετέχοντας στην Εκκλησία του Δήμου = Απέλλα, σύμφωνα με τη «θεωρία των πολλών» του Αριστοτέλη! Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, “οι πολλοί” όταν βρεθούνε μαζί, έστω και αν ο καθένας μεμονωμένα είναι μια μετριότητα, ως σύνολο έχουν μια συνολική αντίληψη που είναι πολύ καλύτερη από το άθροισμα της μετριότητας του καθενός! «πάντες γάρ έχουσι συνελθόντες ίκανήν αίσθησιν, καί μιγνύμενοι τοίς βελτίοσι τάς πόλεις ωφελούσιν»
3. Πρώτος επινόησε το σύστημα της διπλής βασιλείας που έφερε χαρακτηριστικά κάπως πιο αριστοκρατικού πολιτεύματος, (δεδομένου ότι οι βασιλικοί οίκοι προέρχονταν από τα εξοχώτερα Σπαρτιατικά σόγια), αλλά και για να υπάρχουν μεταξύ των δύο βασιλικών οίκων, αλλά και μεταξύ των βασιλέων και όλων των άλλων θεσμών ισορροπίες και… checks & balances!
Λίγους αιώνες αργότερα, ο Αριστοτέλης συλλαμβάνει την Πολιτεία του ως ένα κράμα του δημοκρατικού και ολιγαρχικού πολιτεύματος. Ο πυρήνας της σκέψης του φιλοσόφου βασίζεται στο γεγονός ότι η δημοκρατία φθείρεται λόγω της πονηρίας των φτωχών, ενώ η ολιγαρχία λόγω της αλαζονείας της ελίτ. Θεματοφύλακας της αριστοτελικής Πολιτείας είναι η μεσαία τάξη, η οποία συνδυάζει τον έμμετρο πλούτο και τη λογική ελευθερία, αποτελώντας πόλο σταθερότητας και δικαιοσύνης· για τον ίδιο ο μέσος πολίτης προβάλλει την πολιτική και ηθική φιλοσοφία, δηλαδή είναι εκπρόσωπος της μεσότητας του φιλοσόφου. Τέλος, πρέπει να μνημονεύσουμε ότι στα Πολιτικά του ο Σταγειρίτης φιλόσοφος προβαίνει για πρώτη φορά στην πολιτική ιστορία στη διάκριση των εξουσιών σε εκτελεστική, δικαστική και νομοθετική.
Συμπερασματικά, στην εσωτερική διακυβέρνηση το αμερικανικό πολίτευμα προσιδιάζει και στην ρωμαϊκή Res Publica (509-531 π.Χ.). Κατ’ αρχάς, ο διαχωρισμός του κράτους σε Πολιτείες θυμίζει της Επαρχίες του ρωμαϊκού κράτους, οι οποίες είχαν από έναν κυβερνήτη και υπάγονταν σε μία κεντρική κυβέρνηση. Έπειτα, ο θεσμός του αιρετού Προέδρου ταυτίζεται με εκείνον του αιρετού Υπάτου (consul), που είναι ο φορέας της εκτελεστικής εξουσίας. Τις μείζονες αποφάσεις, όμως, τις λάμβανε η Σύγκλητος (Senatus), όπως και το Κογκρέσο στην Αμερική. Επίσης, το βασικό χαρακτηριστικό και των δύο αυτών θεσμών είναι ότι τα μέλη τους ανήκουν στην ανώτερη κοινωνική τάξη, την ελίτ. Αντιθέτως, στην εξωτερική πολιτική, οι ΗΠΑ ακολουθούν την τακτική της αρχαίας Αθήνας. Αμφότερες δημιούργησαν πανίσχυρες συμμαχίες (ΝΑΤΟ – Δηλιακή συμμαχία) ως όργανα επιβολής της ισχύος τους. Ωστόσο, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η ρωμαϊκή παιδεία και θεσμοί βασίστηκαν κατεξοχήν στην παρακαταθήκη των αρχαίων Ελλήνων.
Εν κατακλείδι, θα λέγαμε ότι το αμερικανικό πολίτευμα χαρακτηρίζεται από έναν ιδεολογικό εκλεκτικισμό, που διατρέχεται από ιδέες οι οποίες γεννήθηκαν από το πνεύμα αρχαίων Ελλήνων διανοητών. Οι Αμερικάνοι πατέρες λειτούργησαν ωσάν μέλισσες που «τρυγούν» το άνθος των ωραιότερων ιδεών σχετικά με τον άνθρωπο και το πώς αυτός θα ζήσει καλύτερα, ιδέες διαχρονικές και πανανθρώπινες που βγήκαν από τα σπάργανα της Αρχαίας Ελλάδας. Κορμός του αμερικανικού πολιτεύματος είναι η ρωμαϊκή Res Publica. Αυτός ο βασικός κορμός όμως πλαισιώνεται από τις αρχές της αριστοτελικής φιλοσοφίας· δηλαδή τη διάκριση των εξουσιών, την πίστη στο Σύνταγμα και τους γραπτούς νόμους, την ισονομία και τον συνδυασμό δημοκρατίας-ολιγαρχίας. Το αμερικανικό σύστημα δομείται πάνω στην αρχή της διύλισης της εκτελεστικής εξουσίας μέσω διαφόρων θεσμών-ασφαλιστικών δικλείδων, που αποτελεί σύλληψη του Λυκούργου. Τέλος, ως προς την εκλογή των αντιπροσώπων (Γερουσιαστές, Βουλευτές, Εκλέκτορες), το στοιχείο αυτό εδράζεται στην σπαρτιατική Απέλλα του Λυκούργου και στην αθηναϊκή Εκκλησία του Δήμου του Σόλωνα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου