Ο πρόεδρος Τραμπ ανέφερε τις προηγούμενες ημέρες ότι πέντε χώρες ενδέχεται να ακολουθήσουν τα βήματα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Μπαχρέιν. Σε ποιες αναφερόταν; Ο προβληματισμός είναι έντονος από τότε που τα Εμιράτα ανακοίνωσαν πως ομαλοποιούν τις διπλωματικές σχέσεις τους με το Ισραήλ στις 13 Αυγούστου, με το Μπαχρέιν να ανακοινώνει ότι επίσης θα καθιερώσει επίσημους διπλωματικούς δεσμούς.
Πριν από τις εξελίξεις του Αυγούστου, τα μόνα αραβικά κράτη που είχαν ειρηνευτικές συμφωνίες με το Ισραήλ ήταν η Αίγυπτος και η Ιορδανία, χώρες με κατειλημμένα από το Ισραήλ εδάφη έπειτα από τον πόλεμο του 1967. Ορισμένα αραβικά κράτη βέβαια, όπως το Κατάρ, το Κουβέιτ και η Αλγερία, απέρριψαν κατηγορηματικά την πιθανότητα πλήρους διπλωματικής σχέσης με το Ισραήλ, όσο δεν σημειώνεται επίλυση στο Παλαιστινιακό. Εν τω μεταξύ άλλα κράτη, όπως η Λιβύη, η Συρία και το Ιράκ, ασχολούνται με τις εσωτερικές τους συγκρούσεις και εντάσεις, καθιστώντας μια τέτοια αμφιλεγόμενη διπλωματική κίνηση απίθανη στο εγγύς μέλλον.
Όμως έχουμε ορισμένα γεγονότα που μας επιτρέπουν την πρόβλεψη πως υπάρχουν δυνητικά υποψήφια κράτη που μοιάζουν έτοιμα ομαλοποιήσουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ, αν και οι περιστάσεις δεν είναι καθόλου απλές για πολλές από αυτές τις χώρες και τις κυβερνήσεις τους. Το παρόν κείμενο αναλύει τις πιθανότητες για τα κράτη που είναι πιθανό να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Μπαχρέιν και των Εμιράτων.
Είναι πολύ πιθανό ότι το Ομάν, μια αραβική χώρα του Κόλπου, θα ακολουθήσει τα βήματα του Μπαχρέιν και των Εμιράτων και θα υπογράψει συμφωνία με το Ισραήλ. Ο υπουργός Πληροφοριών του Ισραήλ είχε προβλέψει ότι το Ομάν, μαζί με το Μπαχρέιν, θα είναι οι επόμενες χώρες του Κόλπου που θα ακολουθήσουν τα Εμιράτα κατά την επίσημη διαμόρφωση σχέσεων με το εβραϊκό κράτος.
Όπως και το Μπαχρέιν, η Μουσκάτ (πρωτεύουσα του Ομάν) υποστήριξε τα Εμιράτα μετά τη συμφωνία του Αυγούστου. Ο υπουργός Εξωτερικών του, Yousuf bin Alawi bin Abdullah, μίλησε με τον Ισραηλινό ομόλογό του, Gabi Ashkenazi, μέρες μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας Εμιράτων-Ισραήλ τον Αύγουστο. Αμφότεροι συζήτησαν την «ανάγκη ενίσχυσης των σχέσεων».
Ο Bin Abdullah μίλησε επίσης με έναν αξιωματούχο της Φατάχ, του κυβερνώντος κόμματος της Παλαιστινιακής Αρχής, και εξέφρασε την υποστήριξη του σουλτανάτου για μια «ολοκληρωμένη, δίκαιη και διαρκή ειρήνη στη Μέση Ανατολή», αναφέροντας ότι χρειάζονται διαπραγματεύσεις για την ειρηνευτική διαδικασία Ισραήλ-Παλαιστίνης.
Το Ομάν βρίσκεται ήδη σε διάλογο με το Ισραήλ εδώ και χρόνια, με τον Νετανιάχου να πραγματοποιεί μια επίσκεψη στην αραβική χώρα το 2018, γεγονός που θεωρήθηκε ότι αντικατοπτρίζει την επιθυμία της χώρας του Κόλπου να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην περιοχή. Ο Νετανιάχου ήταν ο πρώτος ισραηλινός ηγέτης που επισκέφθηκε το σουλτανάτο, μετά τον Σιμόν Πέρες το 1996.
Ο Τραμπ προέβλεψε ότι η Σαουδική Αραβία μπορεί να είναι μεταξύ των πέντε χωρών που αναμένεται να υπογράψουν συμφωνία εξομάλυνσης με το Ισραήλ, αν και η ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας έστειλε ανάμεικτα μηνύματα για το θέμα. «Μίλησα με τον βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας και είχαμε μια υπέροχη συνομιλία. Και νομίζω ότι θα συμβούν και εκεί θετικά πράγματα», είχε δηλώσει ο Τραμπ σε δημοσιογράφους στην Ουάσιγκτον.
Οι Σαουδάραβες αξιωματούχοι τόνισαν στο παρελθόν ότι το βασίλειο δεν θα εξομαλύνει τις σχέσεις με το Ισραήλ, εκτός του πλαισίου της Αραβικής Ειρηνευτικής Πρωτοβουλίας, η οποία απαιτεί την ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους. Ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπας Faisal bin Farhan al-Saud, δήλωσε ότι η θέση του Ριάντ υπέρ ενός παλαιστινιακού κράτους, με την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα δεν είχε αλλάξει.
Ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι επί του παρόντος υπάρχει διαφωνία στο Ριάντ μεταξύ του Μπιν Σαλμάν και του πατέρα του, του βασιλιά Σαλμάν, σχετικά με την ομαλοποίηση. Ενώ ο βασιλιάς αντιτίθεται στις ειρηνευτικές συμφωνίες με το Ισραήλ, ο πρίγκιπας του στέμματος φέρεται να «δείχνει μεγαλύτερη διαφάνεια, αλλά δεν έχει ακόμη δώσει τη συγκατάθεσή του για την κίνηση».
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο βασιλιάς είπε σε πρόσφατη τηλεφωνική του συνομιλία με τον Αμερικανό πρόεδρο, ότι η Σαουδική Αραβία είναι πρόθυμη να επιτύχει μια δίκαιη και μόνιμη λύση στο Παλαιστινιακό ζήτημα και ότι εκτίμησε την προσπάθεια της Ουάσιγκτον να υποστηρίξει την ειρήνη. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Τύπου της Σαουδικής Αραβίας, ο Βασιλιάς Σαλμάν επιβεβαίωσε στον Τραμπ την «βούληση του βασιλείου να επιτύχει μια διαρκή και δίκαιη λύση στην Παλαιστινιακή υπόθεση για ειρήνη».
Υπάρχουν πληροφορίες πως ίσως το Σουδάν ακολουθήσει τα βήματα των Εμιράτων και του Μπαχρέιν. Ωστόσο, οι διαιρέσεις μεταξύ των πολιτικών και των στρατιωτικών συνιστωσών της μεταβατικής κυβέρνησης, έχουν δημιουργήσει εσωτερικές διαφορές στο θέμα. Οι διαφορές αποκαλύφθηκαν όταν η κυβέρνηση απέλυσε τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών μετά τους επαίνους του για τη συμφωνία Εμιράτων-Ισραήλ, ο οποίος αποκάλυψε πως το Χαρτούμ και το Τελ Αβίβ είχαν ήδη μυστικές διπλωματικές σχέσεις.
Ο επικεφαλής πληροφοριών του Ισραήλ Γιόσι Κοέν, επιπλέον, επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνησή του βρίσκεται σε επαφή με το Σουδάν. Ανέφερε πως η εξομάλυνση των σχέσεων των δύο κρατών είναι «μέρος της ημερήσιας διάταξης» των διπλωματικών τους σχέσεων. Νωρίτερα αυτό το έτος, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός συναντήθηκε με τον Αμπντέλ Φατάχ αλ-Μπουρχάν, τον στρατιωτικό επικεφαλής του κυβερνώντος συμβουλίου του Σουδάν.
Οι δύο άνδρες, σύμφωνα με πληροφορίες, συζήτησαν την ομαλοποίηση των σχέσεων Σουδάν και Ισραήλ. Ορισμένοι αναλυτές θεωρούν ότι οι διπλωματικές κινήσεις της σουδανικής κυβέρνησης, αποτελούν μία προσπάθεια του Χαρτούμ να επιδείξει «καλή θέληση» έναντι της Ουάσιγκτον, προκειμένου να πετύχει την άρση των κυρώσεων που έχουν επιβάλει οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Μαυριτανία ήταν από τις πρώτες αραβικές χώρες που εξέφρασαν την υποστήριξή τους στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μετά τη συμφωνία τους με το Ισραήλ τον Αύγουστο. Η βορειοδυτική αφρικανική χώρα, που είναι μέλος του Αραβικού Συνδέσμου, είχε και στο παρελθόν πλήρεις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ, αλλά πάγωσε τους δεσμούς το 2009, μετά τον πόλεμο της Γάζας.
Σε δήλωσή του τον περασμένο μήνα, το υπουργείο Εξωτερικών της Μαυριτανίας δήλωσε ότι εμπιστεύεται τη «σοφία και την καλή κρίση» της ηγεσίας των Εμιράτων στον καθορισμό της φύσης της σχέσης της με το Ισραήλ επισημαίνοντας πως «τα ΗΑΕ διαθέτουν απόλυτη κυριαρχία και πλήρη ανεξαρτησία κατά τη διεξαγωγή των σχέσεων τους και την αξιολόγηση των θέσεων που παίρνει σύμφωνα με το εθνικό τους συμφέρον και τα συμφέροντα των Αράβων και των μουσουλμάνων», ανέφερε η δήλωση.
Όσον αφορά το Μαρόκο, ενώ είχε αποφύγεi να αντιδράσει άμεσα στη συμφωνία Εμιράτων-Ισραήλ, μία εβδομάδα αργότερα ο πρωθυπουργός του Saad-Eddin El-Othmani, περιορίστηκε να δηλώσει ότι η κυβέρνησή του απέρριψε την εξομάλυνση των σχέσεων της με το Ισραήλ. Στην πρώτη επίσημη αντίδραση του Μαρόκου στη συμφωνία που μεσολάβησε στις ΗΠΑ, ο El-Othmani είπε:
«Η στάση του Μαρόκο, τόσο της κυβέρνησης και του βασιλιά, όσο και του λαού, είναι να υπερασπιστεί τα νόμιμα δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού και του Ιερού Τζαμιού της Αλ-Άκσα”. Πρόκειται για κόκκινες γραμμές για το Μαρόκο, και ως εκ τούτου την απορρίψαμε τυχόν συμβιβασμούς από αυτή την άποψη, για οποιαδήποτε διαδικασία εξομάλυνσης με τη σιωνιστική οντότητα (Ισραήλ)».
Ο βασιλιάς Μοχάμεντ υπηρετεί ως πρόεδρος της επιτροπής για την Ιερουσαλήμ στον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας, μια θέση που προηγουμένως είχε ο πατέρας του, ο βασιλιάς Χασάν Β’. Το Μαρόκο και το Ισραήλ ξεκίνησαν διπλωματικούς δεσμούς χαμηλού επιπέδου το 1993, μετά την επίτευξη ειρηνευτικής-παλαιστινιακής συμφωνίας ειρήνης. Ωστόσο, το βασίλειο ανέστειλε τις σχέσεις με το Τελ Αβίβ, μετά το ξέσπασμα μιας παλαιστινιακής εξέγερσης το 2000.
Αν και οι δύο χώρες δεν έχουν επίσημους διπλωματικούς δεσμούς, μαροκινοί ακτιβιστές έχουν ζητήσει κατά καιρούς να γίνουν βήματα προς την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των δύο κρατών. Ωστόσο, η κυβέρνηση αρνήθηκε, ή παρέμεινε σιωπηλή. Τον Φεβρουάριο, τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης είχαν προβεί σε μία σημαντική αποκάλυψη.
Συγκεκριμένα, είχαν αναφέρει ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου πίεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες να αναγνωρίσουν την κυριαρχία του Μαρόκου επί της αμφισβητούμενης περιοχής της Δυτικής Σαχάρας, με αντάλλαγμα την λήψη μέτρων για την εξομάλυνση των σχέσεων Μαρόκου-Ισραήλ. Λίγους μήνες αργότερα, η Διεθνής Αμνηστία αποκάλυψε ότι οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες έδωσαν πληροφορίες για να εντοπιστούν Μαροκινοί τρομοκράτες.
ΠΗΓΗ: SLPRESS
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου