''Το κίνημα #MeToo είναι η αλλαγή που χρειαζόταν να γίνει'', κείμενο από την Ραφαέλα Κατικαρίδου

Υπογράφει η νεαρά κυρία Ραφαέλα Κατικαρίδου***

Το κίνημα Me Too ή αλλιώς #MeToo είναι ένα κοινωνικό κίνημα με κύριο στόχο την εξάλειψη κάθε μορφής σεξουαλικής βίας / κακοποίησης ή κατάχρησης εξουσίας. Σύμφωνα με αυτό το κίνημα ο τρόπος για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο είναι μέσω της λύσης της σιωπής των εκάστοτε θυμάτων που θα οδηγήσει σε νομική καταγγελία και παραδειγματική τιμωρία των θυτών. Η αρχή του κινήματος έγινε το 2006 από την Ταράνα Μπερκ (αμερικανίδα ακτιβίστρια και θύμα σεξουαλικής κακαποίησης) η οποία παρακινούσε γυναίκες μς δραματικές εμπειρίες στην ζωή τους να μιλήσουν για αυτές δημόσια και να διεκδικήσουν την δικαίωση.  

Σχεδόν μία δεκαετία αργότερα , με αφορμή τις αποκαλύψεις για σεξουαλικές παρενοχλήσεις που είχε διαπράξει ο γνωστός παραγωγός Harvey Weinstein, γυναίκες από όλο τον κόσμο οργανώνονται μέσω του #MeToo στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με αποτέλεσμα το κίνημα να λάβει πλέον τεράστιες διαστάσεις. Μετά τις εξελίξεις του τελευταίου μήνα, το #MeToo έχει αποκτήσει σημαντικότατη δυναμική στην χώρα μας, και από ότι φαίνεται ήρθε για να μέινει.

Ο Ιανουάριος του 2021 αποτέλεσε ορόσημο για το #MeToo στην Ελλάδα. Η αρχή έγινε από την ολυμπιονίκη Σοφία Μπεκατώρου. Σύντομα , το παράδειγμα της ακολούθησε η ηθοποιός Ζέτα Δούκα. Έπειτα , ακολούθησε μια σωρεία καταγγελιών από επώνυμες γυναίκες με θύτες ανθρώπους υπεράνω πάσης υποψίας για το ευρύ κοινό, ως τότε , αλλά και από μη επώνυμες που βλέπωντας τι συμβαίνει επιτέλους πήραν το θάρρος να μιλήσουν ανοιχτά και να υπεράστιστούν τον εαυτό τους . Με αυτόν τον τρόπο το κίνημα απέκτησε γρήγορα δυναμικές στον χώρο του θεάματος , του αθλητισμού , στον ακαδημαϊκό χώρο αλλα και σε όλη την κοινωνία. Το φαινόμενο κορυφώθηκε με την υπόθεση Λιγνάδη (ηθοποιός, σκηνοθέτης και πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου), που έφτασε να λάβει και πολιτική διάσταση. Η ίδια η αξιωματική αντιπολίτευση αλλά και πλήθος κόσμου ζήτησε την παραίτηση της υπουργού πολιτισμού Λίνας Μενδώνη. 

Αυτό που συνήθως αποτρέπει ένα θύμα να δημοσιοποιήσει και να καταγγείλει αυτό που του συνέβη είνα το αίσθημα φόβου και ντροπής . Ο φόβος μπορεί να πηγάζει απο σκέψεις ότι ίσως το θύμα στιγματιστεί , ότι ο θύτης ίσως διαθέτει τα μέσα και τη δύναμη να του προκαλέσει περισσότερα προβλήματα ή ότι ακόμα δεν πρόκειται κανείς να το πιστέψει. Όσο για την  ντροπή, πρόκειται για ένα πολύ βαθύ συναίσθημα ότι το άτομο είναι βρώμικο, ανίκανο, αδύναμο και για αυτό νιώθει ότι θέλει και πρέπει να κρυφτεί . Πολλές φόρες το θύμα φτάνει ακόμα και στο σημείο να αυτοκατηγορείται ότι προκάλεσε μια τέτοια συμπεριφορά και άρα την αξίζει. Εδώ έρχεται το #MeToo , που καλεί και προτρέπει τα θύματα να ξεπεράσουν αυτά τα αισθήματα , να πιστέψουνε ξανά στους εαυτούς τους και στο ότι δεν είναι μόνα , να μιλησουν ανοιχτά για τις δραματικές εμπειρίες τους διεκδικώντας τη δικαίωση και την τιμωρία του εκάστοτε θύτη. Στόχος του κινήματος είναι επίσης όλο αυτό να δημιουργήσει ανάχωμα που θα αποτρέπει επίδοξους μελλοντικούς θύτες από κάθε είδους κακοποιητικές πράξεις. 

Το #ΜeToo για να πετύχει όμως τους στόχους του χρειάζεται σε μεγάλο βαθμό την συνδρομή όλων μας. Δεν χρειάζεται να έχουμε βιώσει οι ίδιοι παρόμοιες εμπειρίες για να βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους . Αυτό γίνεται μέσω της στήριξης , της κατανόησης και της συνεχούς προτροπής να μιλάνε τα εκάστοτε θύματα για τα τραύματα τους ακομα και αν έχει περάσει καιρός. Ακόμα και αν πιστεύουν ότι το έχουν ξεπεράσει . Η απάντηση στην ερώτηση '' γιατί τώρα; '' , ακόμα και όταν αυτή γίνεται καλοπροαίρετα είναι είναι και πρέπει να είναι απλη: '' Γιατί έτσι''. Γιατί τα θύματα τώρα αισθάνονται ικανά να το διαχειριστούν. Το '' γιατί τώρα; '' πρέπει να αντικατασταθεί από το '' επιτέλους ''. 

Το κίνημα Me Too είναι η αλλαγή που χρειαζόταν να γίνει και να συνεχίσει να γίνεται για την καταπολέμιση της σεξουαλικής παρενόχλησης / βίας η οποιασδήποτε μορφής κακοποίησης η κατάχρησης εξουσίας. Πλέον έχει ανοίξει ο δρόμος σε μεγάλο βαθμό (πράγμα που πριν μερικές δεκαετίες δεν μπορούσε καν να εννοηθεί ειδικά στην Ελλάδα) για την αποκάλυψη τέτοιων εγκλημάτων και κατ'επέκταση την παραδειγματική τιμωρία των θυτών και τη δικαίωση των θυμάτων. Μόνο έτσι μπορεί να περιοριστεί το πρόβλημα και να ελπίζουμε με αισιοδοξία στην εξάλειψή του. 

***Συντάκτρια - Αναλύτρια Ανθρωπιστικών, Πολιτικών και Κοινωνικών Ζητημάτων 

Ραφαέλα Κατικαρίδου

Απόφοιτη Τμήματος Πολιτικών Επιστημών, Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Η Ραφαέλα Κατηκαρίδου είναι 25 ετών  με καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη. Είναι απόφοιτη του τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ως ενεργό μέλος σε διοικητικό συμβούλιο πολιτιστικού συλλόγου συμμετέχει κατά καιρούς σε διάφορα πολιτιστικά δρώμενα. Το τελευταίο καιρό ασχολείται επαγγελματικά με τον τομέα του τουρισμού. Στον ελεύθερό της χρόνο της αρέσει να διαβάζει λογοτεχνικά βιβλία και να ασχολείται με την φωτογραφία και τη μουσική. Ως λάτρης της rock και της metal αγαπάει επίσης και τις συναυλίες.