Αριέλ Λεκαδίτης
Ιστορικός
MSc. Holocaust Studies
University of Haifa
Το 1492 μετά κοινής περιόδου πραγματοποιήθηκε ο διωγμός των Εβραίων από την Ισπανία με αποτέλεσμα πάνω από 20.000 Εβραίοι να εγκατασταθούν στη Θεσσαλονίκη και τις γύρω πόλεις.
Από τον 16ο αιώνα μέχρι το 18ο αιώνα η κοινότητα της Θεσσαλονίκης αναπτύχθηκε ως η μεγαλύτερη κοινότητα του κόσμου. Οι εβραίοι της Θεσσαλονίκης διακρίθηκαν κυρίως στο εμπόριο αλλά και στα γράμματα και τις τέχνες.
Κατά τους βαλκανικούς πολέμους η Θεσσαλονίκη είχε 60.000 εβραίους που ήταν η πλειοψηφία. Με την είσοδο του βασιλέως Κωνσταντίνου στη Θεσσαλονίκη και την απελευθέρωση της, από τους Οθωμανούς, η ζωή των εβραίων στη Θεσσαλονίκη δεν άλλαξε σε τίποτε.
Συνεχίστηκε κανονικά αλλά αυτή τη φορά ανήκε στο ελληνικό κράτος. Η Θεσσαλονίκη η οποία ονομαζόταν και ‘’Μικρή Ιερουσαλήμ’’ είχε πάνω από 200 συναγωγές και το έντονο εβραϊκό στοιχείο έκανε αισθητή την παρουσία του.
Στη Θεσσαλονίκη υπήρχαν γιεσιβότ (θεολογικές σχολές) και θα μπορούσαμε να πούμε πως οι εβραίοι της Θεσσαλονίκης ήταν κατά κύριο λόγο παραδοσιακοί εβραίοι και θρησκευόμενοι. Τηρούσαν την Άγια ημέρα του Σαμπάτ χωρίς να εργάζονται και συμμετείχαν στην πρωινή προσευχή του Σαχρίτ (πρωινή προσευχή του Σαββάτου).
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος βέβαια θέλοντας να ανυψώσει την εθνική συνείδηση στους Έλληνες χριστιανούς της Θεσσαλονίκης προχωράει σε μια σειρά από ενέργειες.
Εκμεταλλευόμενος για δικούς του λόγους, το φθόνο πολλών Ελλήνων χριστιανών αλλά και Τούρκων για την οικονομική ευμάρεια που είχαν οι εβραίοι, δηλώνει στην εφημερίδα Μακεδονία πως ‘’ο Εβραίος δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσει εθνική συνείδηση’’.
Μια από τις πιο μαύρες σελίδες των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στο κεφάλαιο του αντισημιτισμού, αποτελεί το φοβερό πογκρόμ της εβραϊκής συνοικίας του Κάμπελ το 1931.Τα επεισόδια τα οποία οδήγησαν σε αυτό το αντισημιτικό πογκρόμ, τα υποδαύλισε η τότε βενιζελική αντισημιτική εφημερίδα ‘’Μακεδονία’’ και ο αρχισυντάκτη της Νίκος Φαρδής, ο οποίος με μια σειρά από άρθρα του κατηγορούσε την τότε εβραϊκή ηγεσία ως ανθελληνική και τον αθλητικό σύλλογο ‘’Μακκάμπι’’ ως φιλοβουλγαρική.
Εκτελεστικό όργανο του πογκρόμ αυτού ήταν η εθνικοσοσιαλιστική οργάνωση ΕΕΕ( Εθνική Ένωσης Ελλάς) και μάλιστα αρκετοί την ονόμαζαν ειρωνικά ‘’Έλληνες Εξοντώστε Εβραίους’’.
Τα τάγματα εφόδου εκείνης της εποχής στην επίθεση τους τραυμάτισαν σοβαρά τον αντιπρόεδρο του συλλόγου ‘’Μακκάμπι’’ Ζακ Ερρέρα.
Η ΕΕΕ διαλύθηκε επι Ιωάννη Μεταξά ο οποίος έδωσε ένα τέλος στην οργάνωση αυτή που είχε τρομερά αντισημιτικά αισθήματα για τον εβραϊκό πληθυσμό της Θεσσαλονίκης.
Κατά τη διάρκεια του Ελληνό-Ιταλικού πολέμου οι εβραίοι της Θεσσαλονίκης συμμετείχαν όπως οι Έλληνες χριστιανοί στο έπος της Αλβανίας.
Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής τα μηνύματα του Ολοκαυτώματος αρχίζουν να φτάνουν. Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης δεν ήταν δυνατόν να μπορέσουν να γλυτώσουν από τους Ναζί. Ανάμεσα στους εβραίους της Θεσσαλονίκης υπήρξαν και προδότες και μάλιστα πολύ ψηλά στην ιεραρχία της κοινότητας.
Αποδιοπομπαίος τράγος για τα λάθη της κοινότητας ήταν ο ραβίνος Τσβί Κόρετς ο οποίος δυστυχώς πέθανε με τη βούλα του προδότη. Προσωπικά πιστεύω πως του τα φόρτωσαν για να μπορέσουν να γλιτώσουν μερικά μεγάλα κεφάλια.
Από τους 70.000 εβραίους επέστρεψαν μόνο 3.000. Σήμερα η κοινότητα αριθμεί περίπου 2.000 άτομα και συνεχίζει να υπάρχει αλλά βέβαια δεν έχει καμία σχέση με το παρελθόν...
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου