Αριέλ Λεκαδίτης
Ιστορικός Ολοκαυτώματος
M.Sc. Holocaust Studies
University of Haifa
Όταν ξέσπασε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, το Zawierce ήταν μέρος της Πολωνίας το οποίο προσαρτήθηκε στη Γερμανία.
Το 1941, το γκέτο της πόλης περιείχε 7,000 Εβραίους κατοίκους, και η δολοφονία των Εβραίων ξεκίνησε.
Τα πρώτα κύματα δολοφονιών ήταν εργαζόμενοι σε ένα εργοστάσιο το οποίο ήταν υπό τον έλεγχο της Λουτβάφε, το οποίο παρήγαγε στολές. Ο Yoel Grinkraut ήταν υπάλληλος ως ράφτης στο εργοστάσιο. Στην καταγεγραμμένη μαρτυρία του, στο μουσείο του Ολοκαυτώματος,Yad Vashem, θυμάται:
"Στα τέλη του Μάη 1942, 2000 εβραίοι στάλθηκαν στο Άουσβιτς.
Ήταν συγκεντρωμένοι στην αγορά που γινόντουσαν οι ανταλλαγές προϊόντων και η διαλογή ξεκίνησε. Κατά τη διάρκεια της επιλογής, φθάνουν ο Willi Garbrecht [ένας υποσμηναγός που εργαζόταν στο εργοστάσιο] και ο Teichert.
Όταν είδαν συγκεντρωμένους τόσους νέους ανθρώπους, αποφάσισαν να σώσουν όσους περισσότερους μπορούσαν.
Ανεξάρτητα από το αν τους επιτρεπόταν ή όχι, άρχισαν να απομακρύνουν τους ανθρώπους, με το πρόσχημα ότι χρειάζονταν «επαγγελματίες εργαζόμενους». Δεν αντιμετώπισαν καμία αντίσταση. Αυτό προκάλεσε μεγάλο πανικό, επειδή τόσοι πολλοί άνθρωποι ήθελαν να σωθούν. Πήραν όσους μπορούσαν, τους έβαλαν στη μία πλευρά και τους οδήγησαν πρώτα στο εργοστάσιο και από εκεί στο γκέτο. Εξόργισαν περίπου 30-40 Εβραίους και η Γκεστάπο δεν έκανε καμία κίνηση να το σταματήσει.
Όταν κάτι ενοχλούσε τη Γκεστάπο, οι δύο αξιωματικοί έβγαζαν τα όπλα και πυροβολούσαν στον αέρα, υπονοώντας ότι θα ασχολούνταν οι ίδιοι με τους Εβραίους, αλλά το έκαναν μόνο για να καμουφλάρουν τη δράση τους ».
Η Inka Weissbrot ήταν μια ακόμα επιζών του Zawierce. Η μαρτυρία της δημοσιεύθηκε στο βιβλίο του Zawierce Memorial: "Στις 16 Ιουνίου 1942, στις 5 π.μ., ακούσαμε τον ήχο από τις μπότες των SS και αμέσως φωνές: 'Alle Juden raus!'
[Όλοι οι Εβραίοι έξω!]
Ντυθήκαμε γρήγορα. Τίποτα δεν ήταν σημαντικό, εκτός από το πιστοποιητικό εργασίας του εργοστασίου των αεροπορικών δυνάμεων. Εκείνοι που δεν είχαν πιστοποιητικά κρυφτήκαν σε ότι κρυψώνες έβρισκαν ... Όλοι μας έπρεπε να συγκεντρωθούμε στην αγορά ... 7.000 Εβραίοι ...
Υπήρχε μια φήμη οτι ο Dreher, ο επικεφαλής της Γκεστάπο της Katowice, είχε φτάσει... Ξαφνικά δόθηκε η εντολή να πέσουν όλοι στο έδαφος. Είμασταν κάτω για δυο ώρες γεμάτοι φόβο. Δεν γνωρίζαμε το γιατί, αλλά και κανείς μας δεν ρώτησε.
Επικρατούσε ησυχία. Τελικά, δόθηκε η εντολή να σηκωθούμε όρθιοι. Αυτοί που δεν σηκωθήκαν αμέσως, άρχιζαν να τους χτυπάνε . Ο έλεγχος των χαρτιών μας, όπου θα καθόριζε την τύχη μας, είχε ξεκινήσει..
Ξαφνικά, είδα δυο γνώριμα πρόσωπα – τους αξιωματικούς Garbrecht και Teichert. Έτρεχαν γύρω γύρω φωνάζοντας , έχετε ξεχάσει τα χαρτιά σας στο εργοστάσιο.
Πηγαίνετε εκεί αμέσως. Σας χρειαζόμαστε για δουλειά.' Έτσι έσωσαν δεκάδες νέους ανθρώπους οι οποίοι δεν εργάζονταν στο εργοστάσιο."
Yoel Grinkraut περιέγραψε γεγονότα στα οποία ο Garbrecht έσωσε Εβραίους.
Προσπάθησε να αποτρέψει την τελική εκκαθάριση του γκέτο , αλλά απέτυχε. Ο Grinkraut είχε έναν Πολωνό φίλο , τον Antoni Jastrzab, ο οποίος είχε υποσχεθεί να τους παρέχει μια κρυψώνα εάν τη
χρειαζόντουσαν.
Ο Grinkraut είχε πει στον Garbrecht για την προσφορά του φίλου του , και την μέρα πριν εκκενωθεί το γκέτο, ο Garbrecht είπε στον Yoel οτι η ώρα είχε περάσει. Ο Garbrecht ρώτησε την γραμματέα του για να πάρει τη σύζυγο του Yoel , Priwa Grinkraut (née Koniecpolski), εκτός εργοστασίου και να την πάει στο σπίτι του Jastrzab.
Η Priwa έμεινε με τον Jastrzab για έξι εβδομάδες , μέχρι να της κανονίσει ψεύτικα χαρτιά. Η Priwa στάλθηκε στη Σουδητία ως Πολωνέζα εργάτρια , όπου εργάστηκε μέχρι την απελευθέρωση.
Εν το μεταξύ ο Yoel και άλλοι έξι εβραίοι φυγαδεύτηκαν από τον Garbrecht σε ένα υπόγειο , όπου τους έκρυψε μέχρι να ολοκληρωθεί η μεταφορά.
Με τη βοήθεια του Jastrzab, ο Grinkraut διατήρησε επαφή με τη γυναίκα του , και ο Jastrzab του έφερνε δέματα με φαγητό ,τα οποία έστελνε η γυναίκα του από το μέρος όπου δούλευε.
Μετά τον πόλεμο , το ζευγάρι ξαναβρέθηκε και μετανάστευσε στο Ισραήλ .Ωστόσο διατήρησαν επαφή με τον Garbrecht.
"Κάθε παιδί στο γκέτο γνώριζε το όνομα Garbrecht," o Grinkraut κατέληξε. "Έχω μια μόνη σύντομη αναφορά σχετικά με τον άντρα αυτόν, τον άγγελοl, ο οποίος μας έσωσε. Έκανε τα πάντα για να μας σώσει... Οι πράξεις του δεν πρέπει να ξεχαστούν ποτέ."
Στις 15 Μαρτίου , 2011, το Yad Vashem αναγνώρισε τον Willi Garbrecht και τον Antoni Jastrzab ως Δικαίους των Εθνών.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου