Ποιοι φοβούνται την πιθανή αλλαγή συνόρων Σερβίας - Κοσόβου;

Όλο και περισσότερες αντιδράσεις συναντά το ''σχέδιο'' για την αναγνώριση του Κοσόβου από τη Σερβία η οποία θα συνοδεύεται από ανταλλαγή εδαφών. Ενώ η Ουάσιγκτον είναι σύμφωνη με αυτήν την προοπτική και ως ένα βαθμό θετική εμφανίζεται και η Ευρωπαϊκή Ενωση, μέσα στις δύο χώρες αλλά κυρίως πέρα από αυτές πληθαίνουν οι αντιδράσεις. Ποιος (δεν) θέλει μια αλλαγή συνόρων στα Βαλκάνια; 

Οι δύο πλευρές -και μάλιστα σε υψηλό επίπεδο- εμφανίζονται τουλάχιστον πρόθυμες να προχωρήσει το ζήτημα, γράφει ο Guardian. 

Αν και τα σχέδια για την ανταλλαγή δεν έχουν δημοσιοποιηθεί με λεπτομέρειες, πιθανότατα θα αφορούν μια περιοχή στη νότια Σερβία με αλβανόφωνο πληθυσμό και ένα τμήμα του Κοσόβου με κατά πλειοψηφία Σέρβους. 

Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάντερ Βούκτσιτς και ο πρόεδρος του Κοσόβου Χασίμ Θάτσι έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι η ανταλλαγή εδαφών θα ανοίξει τον δρόμο για μια τελική συμφωνία μεταξύ του Βελιγραδίου και της Πρίστινας. Στόχος είναι η ένταξη του Κοσόβου στον ΟΗΕ, αλλά και των δύο χωρών στην ΕΕ. 

Ωστόσο και οι δύο έχουν να αντιμετωπίσουν πυρά από το εσωτερικό. Ο μεν Βούκτσιτς επειδή μια συμφωνία κάνει την επανένωση του Κοσόβου με τη Σερβία χαμένη υπόθεση, ενώ ο Θάτσι έχει να αντιμετωπίσει τη διαφωνία του πρωθυπουργού Ραμούς Χαραντινάι που υποστηρίζει ότι η «αλλαγή συνόρων είναι τραγική ιδέα στα Βαλκάνια». 

Πολλοί εκτιμούν ότι οι Σέρβοι θα σπεύσουν να απορροφήσουν τα εδάφη χωρίς να προβούν τελικά στη δική τους παραχώρηση, ενώ άλλοι φοβούνται ότι ένα τέτοιο προηγούμενο θα ανοίξει την όρεξη του Βελιγραδίου προς τον νότο, δηλαδή την ΠΓΔΜ. Η συμφωνία έχει τις ευλογίες του Λευκού Οίκου. 

Η Ουάσιγκτον έχει δώσει το «πράσινο φως» για την συμφωνία, λέγοντας ότι δεν θα σταθεί εμπόδιο ακόμη και σε μια αμοιβαία αποδεκτή αλλαγή συνόρων. Η θέση όμως, την οποία διατύπωσε ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζον Μπόλτον, αντιστρέφει την πάγια θέση των ΗΠΑ για μη αλλαγή συνόρων στα Βαλκάνια. 

Παρά ταύτα, οι ΗΠΑ δεν θα στηρίξουν οποιαδήποτε συμφωνία –με τα λόγια αμερικανού αξιωματούχου: 

«δεν βάζουν κόκκινες γραμμές, αλλά δεν δίνουν και λευκή επιταγή». Αντιρρήσεις υπάρχουν και στην Ευρώπη, μεταξύ άλλων από την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ. Στην ΠΓΔΜ επίσης βλέπουν με ανησυχία το προηγούμενο που ίσως θέσει μια ενδεχόμενη αλλαγή συνόρων σε μια ευαίσθητη περιοχή, όπως τα Βαλκάνια. Κλειστά κρατά τα χαρτιά της και η Ρωσία, η οποία παραπέμπει τη λύση στις δύο χώρες.