''Η ημέρα της Γυναίκας στον απόηχο του ελληνικού #metoo '', Εύα Αφένδρα

Υπογράφει η νεαρά κυρία, Εύα Αφένδρα***

Η φετινή 8η Μάρτη, ημέρα αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών, έρχεται σε μια

εποχή όπου οι φωνές ενάντια στην πατριαρχική, έμφυλη βία κυριαρχούν στο

δημόσιο λόγο της χώρας μας. Η αρχή για την ανάδειξη του φαινομένου έγινε στο

χώρο του θεάματος με το ελληνικό #metoo, καθώς σωρεία καταγγελιών

παρενόχλησης -και όχι μόνο- είδαν το φως της δημοσιότητας.

Το εν λόγω κίνημα έχει ως πρωταρχικό ρόλο να θίξει ιδίως τη σεξουαλική

εκμετάλλευση που προκύπτει ως απότοκο των ιεραρχικών σχέσεων στον

επαγγελματικό χώρο. Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής Ανθρωπίνων

Δικαιωμάτων της Ε.Ε. μία στις τρεις γυναίκες έχουν παρενοχληθεί σεξουαλικά στο

χώρο της εργασίας τους (!) Το θηλυκό σώμα αντιμετωπίζεται σαν αντικείμενο που ο

σεξιστής προϊστάμενος/εργοδότης εκμεταλλεύεται εκβιαστικά, με αντάλλαγμα τη

δυνατότητά επαγγελματικής ανέλιξης. Σαφώς, εκτός από τη σεξουαλική βία, μορφή

βίας και καταπίεσης αποτελεί και η άνιση έμφυλη αντιμετώπιση στην εργασία που

μετουσιώνεται με λιγότερα εργασιακά δικαιώματα των γυναικών (λ.χ. χαμηλότεροι

μισθοί, αμφίβολες άδειες μητρότητας, απολύσεις ή μη προσλήψεις λόγω κύησης),

την τεράστια δυσκολία διεμφυλικών ατόμων να βρουν δουλειά, το διαρκές bullying

και την υποτίμηση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων ως υπόσταση άρα και ως εργαζομένων.

Θα προσδοκούσαμε η δημόσια συζήτηση στην τηλεόραση και στη δημόσια σφαίρα

ευρύτερα να περιστρέφεται γύρω από την ακτινογραφία των ιεραρχικών αυτών

σχέσεων εξουσίας και σεξουαλικής εκμετάλλευσης, τη θεσμική θωράκιση, τον

εμπλουτισμό του θεσμικού λόγου ώστε να υπάρχει ετοιμότητα για αποτροπή και

καταγγελία της κακοποίησης. Αντί για αυτό, παρατηρούμε πως η

‘’ευαισθητοποίηση’’ των ΜΜΕ επικεντρώνεται στην πιο προβεβλημένη υπόθεση,

χάριν της ενδεχόμενης πολιτικής εμπλοκής. Κυριαρχούν στον σχολιασμό των

καταγγελιών οι περιγραφές της κακοποίησης που αποσκοπούν μάλλον περισσότερο

στο να σκανδαλίσουν, ενώ αποθαρρύνουν έμπρακτα όποιο άλλο θύμα κακοποίησης

θα επιθυμούσε να μιλήσει, δίνοντας ‘’χώρο’’ σε ερωτήματα του τύπου ‘’γιατί δε

μίλησε νωρίτερα΄΄ που προδίδουν βαθύτατη άγνοια και συνάμα εσωτερικοποίηση

του καλά ριζωμένου στην ελληνική κοινωνία μυσογυνισμού. Σάμπως λίγες ήταν οι

φορές στο πρόσφατο παρελθόν που είμασταν μάρτυρες γελοιοποίησης των

σεξουαλικών παρενοχλήσεων στα τηλεοπτικά πάνελ ή της απόδοσης ελαφρυντικών

και της αθώωσης βιαστών; Οι πρακτικές του κρατικού μηχανισμού και των ΜΜΕ

μας υπενθυμίζουν καθημερινά ότι η έμφυλη βία δεν αποτελεί πρόβλημα ούτε μόνο

του ‘’παρελθόντος’’, ούτε ζήτημα των ‘’υπανάπτυκτων’’ χωρών αλλά μια

καθημερινότητα που αποδεικνύει περίτρανα τη σήψη του ισχύοντος συστήματος.

Αυτή ακριβώς είναι η κριτική που λείπει από το δημόσιο λόγο αν θέλουμε το

‘’ελληνικό #metoo’’ να φέρει ουσιαστική κοινωνική αλλαγή.

Η πατριαρχία ως εξουσιαστικό σύστημα και η έμφυλη βία ως παράγωγό της δεν

μπορεί να καταπολεμηθεί χωρίς την ανατροπή των εξουσιαστικών συστημάτων που

καταδυναστεύουν τις ζωές μας. Η έμφυλη βία δεν είναι διαχωρισμένη από τις

υπόλοιπες καταπιέσεις που υφιστάμεθα λόγω εθνικότητας, κοινωνικής τάξης,

σεξουαλικού προσανατολισμού κ.ο.κ, αλλά απορρέει από τη δομή του κυρίαρχου

καπιταλιστικού συστήματος. Ως γυναίκες, οφείλουμε να εναντιωθούμε ρητά και

αποφασιστικά σε ο, τι μας καταπιέζει, αμφισβητώντας τα όρια που έχουν τεθεί στο

ρόλο μας και υιοθετώντας τις ιδέες εκείνες που αντιτίθενται στην πατριαρχία και

την έμφυλη καταπίεση, ώστε να καταφέρουμε ένα ακόμη πλήγμα στον κόσμο της

εξουσίας και των διαχωρισμών που έχει επιβάλλει. Για να γίνει ο κόσμος όπως

οραματιζόμαστε, δεν μπορούν να διατηρηθούν οι υπάρχουσες πατριαρχικές δομές

και για να επέλθει αυτή η αλλαγή, πρέπει να συμμετάσχουμε οι ίδιες στον αγώνα

εναντίον του κόσμου της εξουσίας. Η αντιμετώπιση της έμφυλης βίας περνάει μέσα

από τον αγώνα για τη γυναικεία χειραφέτηση.

*** Εύα Αφένδρα

Προπτυχιακή φοιτήτρια Νομικής ΔΠΘ

Συντάκτρια - Αναλύτρια Νομικών, Πολιτικών, Ιδεολογικών και Κοινωνικών Ζητημάτων