Οι Ευρωπαίοι στις Διαπραγματεύσεις Ελλάδας - ΠΓΔΜ, Ρεαλισμός VS Συναίσθημα

Της Θεοδώρας Βουνίδη

Αρθρογράφος

Φοιτήτρια στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών,

στην Πολιτική Κατεύθυνση, Εμβάθυνση στη Βαλκανιολογία,

από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Με 80 βουλευτές υπέρ του μετά από σκληρή μάχη κλείνει τον πρώτο κύκλο διεργασιών για την ονομασία του γειτονικού κράτους ο Πρωθυπουργός ο οποίος δηλώνει περήφανος για την κατάληξη του αρχικού σταδίου. 

Στην Ελλάδα από την άλλη το ίδιο γεγονός αποδοκιμάζεται με τον λαό να ζητά εξηγήσεις από την Κυβέρνηση η οποία πλανάται πλάνην οικτρά αν νομίζει πως και αυτή τη φορά θα γλιτώσει το ειδώλιο του κατηγορουμένου. Ταυτόχρονα και την ώρα που τα ελληνικά ΜΜΕ, η αντιπολίτευση και ο λαός βρίσκονται σε σύγχυση με το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, τα ξένα ειδησεογραφικά κανάλια κάνουν λόγο για άνοιγμα των πυλών για την ΠΓΔΜ προς το ΝΑΤΟ και την ΕΕ και επιδοκιμάζουν την στάση του Ζάεφ.

Ήδη από την επομένη ο κύριος Στόλτενμπεργκ αναφερόμενος στο ζήτημα ανέφερε στον προσωπικό του λογαριασμό στο twitter πως τα Σκόπια πρέπει να αδράξουν την ευκαιρία για εισαγωγή στο ΝΑΤΟ η οποία ξεκινά με αυτή τη πλειοψηφία. Το ΝΑΤΟ είναι ήδη έτοιμο να δεχτεί την είσοδο της χώρας στην συμμαχία με την προϋπόθεση επίλυσης του ζητήματος της ονομασίας. 

Την ίδια στιγμή ευρωπαϊκά και υπερατλαντικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης κάνουν λόγο για είσοδο της χώρας στους κορυφαίους θεσμούς της Δύσης και παράλληλα ο ίδιος ο Νίμιτς συγχαίρει την ΠΓΔΜ για την έναρξη της συνταγματικής της αναθεώρησης.

Ας δούμε, όμως, τι ακριβώς συνέβη την Παρασκευή το βράδυ στα Σκόπια. Η αξιωματική αντιπολίτευση ζήτησε από τον Πρόεδρο να γίνει ονομαστική ψηφοφορία εντός του Κοινοβουλίου όπου  72 βουλευτές του Ζόραν Ζάεφ μαζί με εκείνους της αλβανικής αντιπολίτευσης ψήφισαν υπέρ της συνταγματικής αλλαγής ενώ αξιοπρόσεκτο είναι το γεγονός πως 8 βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης του κόμματος VMRO-DPMNE τάχθηκαν επίσης υπέρ του πρωθυπουργού. Οι βουλευτές αυτοί σύμφωνα με ανακοίνωση του προέδρου του κόμματος τίθενται εκτός του σχηματισμού. 

Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως η διαδικασία λήγει εδώ. Αναμένεται να γίνουν δύο ακόμα ψηφοφορίες εκ των οποίων η πρώτη απαιτεί απλή πλειοψηφία ενώ η δεύτερη πλειοψηφία δύο τρίτων.

Με αυτές τις δύο ψηφοφορίες θα αλλάξει σε όλα τα άρθρα του συντάγματος τα ονόματα και οι ορολογίες και η επωνυμία «Δημοκρατία της Μακεδονίας» θα γίνει «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» και θα γίνουν όλες οι απαραίτητες τροποποιήσεις. Παρόλα αυτά ακόμα και αν η Ελληνική πλευρά δεν μείνει ικανοποιημένη από τις τροποποιήσεις αυτές δεν είναι σε θέση να κάνει καμία αλλαγή. Η Ελληνική κυβέρνηση πάντως δηλώνει φανερά ενθουσιασμένη από το αποτέλεσμα και τις διπλωματικές της ενέργειες.

Εκτός από την συνταγματική αλλαγή και την είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ οι σκοπιανοί προσπαθούν, όπως τόνισε ο Ντιμιτρόφ, να αποκτήσουν εθνική ταυτότητα μέσα όμως από την διαδικασία αυτή καταφέρνουν να διασπούν την εθνική συνοχή της χώρας τους. Οι συντηρητικοί που για χρόνια πάλεψαν για την ονομασία δεν μπορούν να δεχτούν έναν τόσο απλό συμβιβασμό ακόμα και αν η Ελλάδα και η ΠΓΔΜ αποτελούν παραδείγματα για ειρηνική και διπλωματική επίλυση ζητήματος περί ταυτότητας.

Οι Ευρωπαίοι από την δική τους πλευρά υποστηρίζουν ακράδαντα πως αυτή είναι η ύστατη στιγμή διαπραγμάτευσης καθώς πιστεύουν πως οι δύο χώρες  είναι παραπάνω από έτοιμες με την παρούσα διοίκηση να συμπλεύσουν. Αυτό σημαίνει πως οι δύο κυβερνήσεις είναι ικανές να έλθουν σε συμφωνία και έχουν έρθει σε συνεννόηση με τους Ευρωπαίους οι οποίοι μάλιστα τους στηρίζουν στις διαδικασίες διαπραγμάτευσης. 

Οι ευρωπαίοι υποστήριξαν την επίλυση του ζητήματος με την γειτονική χώρα αφού πιστεύουν σε μια ενωμένη ευρωπαϊκή ήπειρο υπό την αιγίδα της ΕΕ. Στην Ευρώπη χωρίς διαξιφισμούς και πολέμους πιστεύουν οι υπέρμαχοι της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ήδη από το τέλος του 2ου παγκόσμιου πολέμου. Μετά τα συντρίμμια που αντίκρισε ο Τσώρτσιλ με το τέλος του Μεγάλου Πολέμου θεώρησε επιτακτική ανάγκη να ανα-διαμορφωθεί η Ευρώπη από τη βάση της. Στο πλαίσιο αυτό καλούνται όλοι οι λαοί να συνδράμουν και να στηρίξουν το όραμα αυτό.

Ταυτόχρονα, ο ρωσικός ζυγός που πλανάται πάνω από τα Βαλκάνια δημιουργεί αίσθημα φόβου για αναμενόμενη ρωσική τάση προς επέκταση στους σλαβογενεις βαλκανικούς οι οποίοι στο παρελθόν εξαρτούνταν σε μεγάλο βαθμό από την Μητέρα Ρωσία. Η Ευρώπη έχει αντιμετωπίσει τον ρωσικό αλυτρωτισμό των Σλάβων στο παρελθόν και θέλει να πιστεύει πως τον έχει αναχαιτίσει επαρκώς. Παρόλα αυτά η Ρωσοφοβία είναι γεγονός και δεν αμφισβητείται. Η ευρωπαϊκή ένωση όπως και το ΝΑΤΟ διαρκώς προσπαθεί να εντάξει τα Βαλκάνια στη διαδικασία εκδυτικισμού και να τα προσθέσει στη μεγάλη οικογένεια της Δύσης.

Πάραυτα πρέπει να τονίσουμε πως η διαδικασία αυτή δεν πρέπει να γίνει υποσκάπτοντας τα πολιτιστικά και ιστορικά θεμέλια μιας χώρας και χτίζοντας πάνω σε αυτά τα μελλοντικά μιας άλλης. Η ελληνική και μακεδονική ταυτότητα είναι έννοιες στενά συνδεδεμένες με την ελληνική ιστορία και παράδοση και αυτό δεν είναι δυνατόν να αλλάξει με το Σύνταγμα. Το ζήτημα της ένταξης της ΠΓΔΜ στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ είναι φυσικά μεγίστης σημασίας και πρέπει να τονισθεί αυτό. Φυσικά, όμως, αυτό δεν σημαίνει πως ο σκοπός αγιάζει τα μέσα και πως Μακιαβελικά θα πατήσουν πάνω στην συμφωνία για να διεκδικήσουν την ταυτότητα τους.


Οπως μας δίδαξε ο Konrad Adenauer: «Η Ενότητα της Ευρώπης ήταν όνειρο λίγων, έγινε ελπίδα πολλών και αποτελεί σήμερα ανάγκη όλων». Παρόλα αυτά δεν πρέπει η ανάγκη αυτή να αποτελεί τροχοπέδη για την ιστορία και τον πολιτισμό. Ούτε χάρη σε αυτή να δημιουργούνται εθνικά πάθη και αιώνιες συγκρούσεις. Η λύση θα έρθει με την πραγματική συναίσθηση της ιστορικής αλήθειας και την τοποθέτηση της ως θεμέλιο λίθο για τις διαπραγματεύσεις.