Εθνική ή αυταπατημένη συνείδηση;

Του Νικολαΐδης (Βασίλη) Βασίλειου*



Το Υπουργείο Παιδείας αποτελούσε ανέκαθεν ένα από τα πλέον κρίσιμα χαρτοφυλάκια για κάθε κυβέρνηση, καθώς είναι εκείνο που αναλαμβάνει το βαρύ φορτίο της προετοιμασίας, διαπαιδαγώγησης κι ένταξης στην κοινωνία των ηλικιακά νεότερων μελών της. Δεν θα μπορούσε επομένως να μην αποτελέσει πεδίο συγκρούσεων και πολιτικών αντεγκλήσεων, μιας και δεν πρέπει να αγνοείται το γεγονός πως αποτελεί τον ιδεολογικό βραχίονα του κράτους, καθότι είναι εκείνο που θα διαμορφώσει και θα εμφυσήσει συνειδήσεις και ιδέες.

Εσχάτως τέθηκε το θέμα περί του ρόλου του Ιστορίας και αν πρέπει να καλλιεργεί την εθνική συνείδηση ή να έχει κοινωνικό χαρακτήρα. Τουλάχιστον έτσι τέθηκε η αντιπαράθεση μεταξύ της Υπουργού παιδείας κας Κεραμέως και των κατηγόρων της, κυρίως από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά όχι μόνο. Τα επιχειρήματα των κατηγόρων της κας Κεραμέως συνοψίζονται στα περί διαιώνισης εθνικιστικών μύθων, τονίζουν την καλλιέργεια της κοινωνικής συνείδησης και καταλήγουν χαρακτηρίζοντας σαν σκοταδιστικές τις δηλώσεις της κας Υπουργού.

Μια τέτοια συζήτηση μπορεί να ακούγεται ενδιαφέρουσα, ωστόσο στερείται ουσίας και σοβαρότητας, κυρίως για δύο λόγους, που ακυρώνουν την όποια αντιπαράθεση.
Ο πρώτος λόγος αφορά το άρθρο 16 (παρ.2) του Συντάγματος, όπου περιγράφεται ο ρόλος της παιδείας. Σύμφωνα με τον θεμέλιο νόμο του κράτους λοιπόν: «H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες».

Κανονικά αυτό το χωρίο θα έπρεπε να τελειώνει κάθε συζήτηση. Αλλά μιας και βρισκόμαστε εν μέσω της συζήτησης για την συνταγματική αναθεώρηση, ας πάμε στον δεύτερο λόγο, που αντανακλά τις βαθύτερες πολιτικές αιτίες της όλης αντιπαράθεσης.

Αυτός έχει να κάνει με τα βαθύτερα κίνητρα των ενορχηστρωτών της κοινωνικής συνείδησης. Συνήθως, προάγεται από την συγκεκριμένη πλευρά το επιχείρημα περί καλλιέργειας εθνικών μύθων που ωθούν στον σωβινισμό κι αναβάθμισης της επιστημονικής τεκμηρίωσης των όσων διδάσκονται. Αυτή η θέση θα ήταν άξια διερεύνησης, εάν δεν διατυπώνονταν προσχηματικά. Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί από το ποιες είναι ‘’επιστημονικές απόψεις’’ των όσων την ευαγγελίζονται.

Τι να πρωτοθυμηθεί κάποιος; Τις δηλώσεις του πρώην υπουργού Παιδείας επί ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Φίλη σύμφωνα με τις οποίες δεν υπήρξε Ποντιακή Γενοκτονία; Μήπως το βιβλίο Ιστορίας της Μαρίας Ρεπούση που περιέγραψε σαν συνωστισμό την σφαγή των Ελλήνων στην Σμύρνη; Τον χαρακτηρισμό των Μακεδονομάχων σαν τζιχαντιστές από τον Αντώνη Λιάκο, πρόεδρο της Επιτροπής Εθνικού διαλόγου για την Παιδεία επί υπουργίας Νίκου Φίλη; Τα fake news που διαδίδονται από αυτόν τον χώρο σε κάθε εθνική επέτειο (δείτε χαρακτηριστικά εδώ: https://offtherecordnewsgr.blogspot.com/2019/03/blog-post_30.html) ; Ή νομίζει κάποιος πως δεν ενστερνίζονται όλοι αυτοί τις ανιστόρητες απόψεις εκείνου του καθηγητή στην Κέρκυρα, που προκάλεσαν σάλο; Όχι μόνο τις ενστερνίζονται, αλλά έσπευσαν να μιμηθούν τον Αρτέμη Μάτσα ζητώντας την σύλληψη των όσων εξέθεσαν τον καθηγητή.

Επομένως, ας τεθούν τα πράγματα στην ορθή τους βάση. Οι πολέμιοι της ‘’εθνικής συνείδησης’’ απλώς θέλουν να γεμίσουν τα βιβλία της ιστορίας και όχι μόνο, με καταφανή ψέματα για λόγους ξεκάθαρα ιδεολογικούς. Ενστερνίζονται τον διεθνισμό και ως εκ τούτου θέλουν να απαλείψουν με κάθε τρόπο ό,τι είναι στα μάτια τους εθνικό. Γι αυτό προβάλλουν και διαδίδουν ανιστόρητες απόψεις, γι αυτό παρουσιάζουν σαν γεγονότα αποκυήματα της φαντασίας τους, γι’αυτό φέρνουν συνθήκες Πρεσπών που προβλέπουν (δίπλα σε όλα τα άλλα) επιτροπές Σκοπιανών κι Ελλήνων ομοϊδεατών τους για να επιβάλλουν αλλαγές στα σχολικά βιβλία.

Με βάση όλα τα παραπάνω, καταλαβαίνει κανείς πως όλοι αυτοί οραματίζονται μια συνείδηση μυθευμάτων και ψεμάτων, που απλώς στο δικό τους μυαλό θα εξυπηρετεί καλύτερα τις ιδεοληψίες και τα συμφέροντά τους. Σαν τα προεκλογικά ψέματα, που μετεκλογικά τα βαφτίζουν αυταπάτες. Έτσι κι εδώ, δεν επιζητούν την κοινωνική συνείδηση, αλλά την αυταπατημένη συνείδηση.

*Πολιτικός Επιστήμονας από το Α.Π.Θ. και Αρθρογράφος