Μία περιοχή με δεκάδες μνηστήρες και άλλους τόσους δυνάστες

Υπογράφουν οι: Ντάμπου Μαρία, Πτυχιούχος Τμήματος Πολιτικών Επιστημών Δ.Π.Θ. και Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Πα.Πει. και Μαρκόπουλος Χ. Θωμάς, Επικοινωνιολόγος, Μεταπτυχιακός Φοιτητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Η κοινωνικοανθρωπιστική πλευρά 

Η ιστορία του κουρδικού λαού αποδεικνύει ότι πολλές φορές δεν επαρκεί ο εθνικός, απελευθερωτικός αγώνας  αίματος που πληρώνει ένας λαός στο βωμό της ελευθερίας. Στην περίπτωσή του Κουρδιστάν, το αίτημα για ελευθερία έχει πληρωθεί ακριβά. Τα τέσσερα κράτη (Τουρκία, Ιράν, Ιράκ, Συρία) που μοίρασαν την γη όπως ακριβώς ικανοποιεί τα συμφέροντα τους άλλοτε συνεργάζονται για την εξόντωση της κουρδικής αντίστασης και άλλοτε χρησιμοποιούν το κουρδικό ζήτημα για την επίλυση των μεταξύ τους διαφορών. Όταν ένα από τα κομμάτια του Κουρδιστάν καταφέρνει να κινητοποιηθεί δυναμικά προς τον τελικό στόχο, τότε τα τέσσερα κράτη συνεργάζονται  για την κατάπνιξη του κινήματος. Από την άλλη πλευρά, όμως, θα πρέπει να υπογραμμίσουμε και την ύπαρξη ορισμένων καίριων αδυναμιών του ίδιου του κουρδικού κινήματος που σε συνδυασμό με τη κατάσταση που επικρατεί εδώ και χρόνια στις περιοχές αυτές, δεν κατάφερε και δεν έφτασε ποτέ στο επιθυμητό αποτέλεσμα. 

Οι τελευταίες εξελίξεις με την εισβολή της Τουρκίας και την «προδοσία» των ΗΠΑ, όπου όπως φαίνεται έδωσε και το πράσινο φως για την εισβολή της Τουρκίας στη Συρία βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος σε παγκόσμιο επίπεδο. Από όποια πλευρά και να εξετάσουμε το θέμα, οι άκαρπες προσπάθειες των Κούρδων για απελευθέρωση μας αφήνουν μια πικρή γεύση καθώς για μια ακόμη φορά συνειδητοποιούμε πως στο σκάκι των διεθνών εξελίξεων και αποφάσεων ο ρόλος της ισχύος των κρατών παίζει εξέχοντα ρόλο. Δυστυχώς, όταν τα κράτη θέλουν να διαφυλάξουν τα συμφέροντα τους ξεχνούν τις δημοκρατικές αρχές που υποτίθεται  πως έχουν και τα ανθρώπινα δικαιώματα φαντάζουν ουτοπικά και ανύπαρκτα. Μιλάμε συνεχώς για ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατικά κράτη , συμμαχίες και προάσπιση των ελευθεριών του ανθρώπου ενώ στην ουσία  αν κοιτάξουμε τριγύρω βλέπουμε πως η πράξη διαφέρει κατά πολύ από την θεωρία. Άμαχος πληθυσμός εκτεθειμένος και χωρίς καμία ουσιαστική βοήθεια από αυτούς που υποτίθεται πως ο ρόλος τους είναι να διασφαλίσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και να προστατεύουν τον πληθυσμό που βρίσκεται αντιμέτωπος με μία τέτοια απειλή.

Αρχικώς θα πρέπει να απαντήσουμε γιατί συμβαίνουν όλα αυτά αυτή την στιγμή στο κομμάτι εκείνο της Συρίας που βρίσκονται οι Κούρδοι. Οι Κούρδοι  της  Τουρκίας  αποτελούν μέρος  του κουρδικού κι  όχι του τουρκικού έθνους,  που απλώνεται στη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν. Όλοι μαζί φτάνουν τα 35 εκατομμύρια  και οι περιοχές που κατοικούν  αποτελούν στο σύνολό τους το Κουρδιστάν. Όμως,  όπως  γνωρίζουμε, χρόνια τώρα οι Κούρδοι  της Τουρκίας,  θέλουν να αποσχισθούν,  για να δημιουργήσουν ένα  ανεξάρτητο  κράτος. Έτσι,  βρίσκονται  διαρκώς  σε  κόντρα  με την επίσημη  τουρκική  πολιτεία. Προς  τούτο  έχουν δημιουργήσει το  κόμμα του  ΡΚΚ   και κινούνται  με κάθε μέσο,  ώστε χαρακτηρίσθηκαν  από  την κυβέρνηση «τρομοκράτες», που βρίσκονται σε  διαρκή  διωγμό. 

Ο μεγάλος  αρχηγός τους Αμπντουλάχ  Οτσαλάν, βρίσκεται  από  το 1999  έγκλειστος  σε  φυλακή   στο νησί Ιμραλί  του Βοσπόρου. Εκμεταλλευόμενος λοιπόν την κατάσταση που επικρατεί αυτή την στιγμή στην Συρία, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εισέβαλε με τα στρατεύματα του στη Συρία χωρίς να λάβει υπόψιν του καμία προειδοποίηση. Η κίνηση αυτή αποδεικνύει για μια ακόμη φορά τον αλαζονικό και ακραίο  χαρακτήρα του Ερντογάν.  Οι περισσότεροι σχολιαστές επισήμαναν πως οι Κούρδοι θα έπρεπε να περιμένουν ότι βάζοντας τους οι ΗΠΑ στη ζυγαριά με την Τουρκία , αργά η γρήγορα θα τους εγκατέλειπαν καθώς η Τουρκία για τις ΗΠΑ είναι μια σημαντική χώρα εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης, οικονομίας και έκτασης της.

Συμπερασματικά, για μία ακόμη φορά βλέπουμε πως το παιχνίδι των μεγάλων δυνάμεων είναι πάντα άνισο και  η νίκη γέρνει προς την πλευρά αυτών που κατέχουν την μεγαλύτερη δύναμη. Θα πληρώσει άραγε η Τουρκία για αυτή της την κίνηση; Εμείς τα λεγόμενα πολιτισμένα και δημοκρατικά κράτη θα καταδικάσουμε την κίνηση αυτή έτσι όπως πρέπει; Τα εγκλήματα πρέπει να τιμωρούνται . Οι αυτουργοί καθώς και οι ηθικοί αυτουργοί αυτής της τραγωδίας θα πρέπει να έρθουν αντιμέτωποι των πράξεων τους. Βέβαια, η τοποθέτηση αυτή είναι δυστυχώς αρκετά μη ρεαλιστική στο σύγχρονο υποτιθέμενο δημοκρατικό κόσμο που εξέχοντα ρόλο παίζουν τα συμφέροντα και όχι οι ανθρώπινες αξίες και δικαιώματα . Στην πραγματικότητα, η κατάσταση αυτή είναι ένα ακριβές παράδειγμα παράνομου πολέμου που δεν έχει καμία νομική βάση και δεν θέλει να φέρει καμία απολύτως ειρήνη σε κανένα μέρος του κόσμου. Ο πόλεμος αυτός είχε μόνο ένα στόχο, να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του Ερντογάν που μάχεται να παραμείνει στην εξουσία.

Το σήμερα, με τα δεδομένα μέχρι τώρα (23/10/2019, απόγευμα)

Οι τουρκικές δυνάμεις θα παραμείνουν στις περιοχές της βορειοανατολικής Συρίας που κατέλαβαν από τις 9 Οκτωβρίου, όταν ξεκίνησε η επιχείρηση της Αγκυρας, ενώ ρωσικά στρατεύματα και συριακές δυνάμεις θα ελέγχουν την υπόλοιπη μεθόριο, κάτι που σημαίνει ότι ουσιαστικά υλοποιείται ο στόχος της επιχείρησης «Πηγή Ειρήνης» της Τουρκίας: η διάλυση του κουρδικού ελέγχου σε έναν «διάδρομο» 440 χλμ. στα σύνορα.

Η ρωσική στρατιωτική αστυνομία και η συνοριοφυλακή της Συρίας, την οποία ελέγχει ο πρόεδρος της χώρας Μπασάρ αλ Ασαντ, από το μεσημέρι της Τετάρτης (χθες) θα φροντίσουν για την απομάκρυνση των μαχητών και των όπλων του SDF σε βάθος 30 χλμ. από τις θέσεις τους στα σύνορα. Αυτό συμφώνησαν, μεταξύ άλλων, ο Πούτιν και ο Ερντογάν. Οι κουρδικές συριακές δυνάμεις θα έχουν προθεσμία 150 ωρών για να αποχωρήσουν και στη συνέχεια Τούρκοι και Ρώσοι στρατιώτες θα ξεκινήσουν κοινές περιπολίες σε βάθος 10 χλμ. από την περιοχή που γινόταν η τουρκική επιχείρηση στη Συρία. Εξαίρεση αποτελεί η de facto κουρδική πόλη Καμισλί. Η συμφωνία, όμως, περιλαμβάνει τόσο τη στρατηγική πόλη Μανμπίτζ, για την οποία έγιναν σφοδρές μάχες κατά την τουρκική εισβολή, όσο και τη σημαντική πόλη για τους Κούρδους, Κομπάνι. Ακόμη, συμφωνήθηκε ότι από κοινού Τουρκία και Ρωσία θα διευκολύνουν την επιστροφή προσφύγων από τη Συρία.

Πλέον, τα όσα συνέβησαν μετά την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη βορειοανατολική Συρία κατέστησαν τη Ρωσία τον πιο ισχυρό παίκτη στον πόλεμο της Συρίας. Στη ζώνη των συνόρων βρίσκονται πλέον Τούρκοι στρατιώτες, οι αντάρτες σύμμαχοι της Αγκυρας, το SDF και στρατιώτες του Ασαντ, ενώ η Μόσχα είναι η μόνη διαπραγματευτική δύναμη ανάμεσά τους.

Η Αγκυρα έχει την ικανοποίηση ότι η Μόσχα έπεισε τη Δαμασκό να εκχωρήσει τον έλεγχο σε περιοχή στη βορειοανατολική Συρία, διαλύοντας τον έλεγχο των Κούρδων. Σε αντάλλαγμα, η Μόσχα φαίνεται ότι απέσπασε τις διαβεβαιώσεις της Αγκυρας πως θα σεβαστεί την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας. Επιπλέον, ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι με τη συμφωνία Τουρκίας - Ρωσίας για τη Συρία οι Κούρδοι θα πρέπει να αποσυρθούν από περιοχή τριπλάσιου μεγέθους από εκείνη που κάλυπτε η συμφωνία ΗΠΑ - Τουρκίας για την κατάπαυση πυρός, καλύπτοντας μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής που ήθελε η Τουρκία να συμπεριληφθεί.

Το αποτέλεσμα της συνάντησης Πούτιν - Ερντογάν δείχνει ότι ο Τούρκος πρόεδρος έχει γίνει εξπέρ στο να επηρεάζει ΗΠΑ και Ρωσία τον έναν εναντίον του άλλου, προκειμένου να μεγιστοποιήσει τα οφέλη για την Άγκυρα. Η Τουρκία πήρε τη ζώνη ασφαλείας που ήθελε όλο αυτόν τον καιρό. Ο ''Επιτήδειος Ουδέτερος'', που δεν είναι και τόσο... Ουδέτερος από το 1974, βεβαία, είναι παρών... 

Κέρδη από τη συμφωνία Ρωσίας - Τουρκίας έχει όμως και ο Ασαντ, που έκανε την Τρίτη μια συμβολική επίσκεψη στην Ιντλίμπ, την οποία για πρώτη φορά έπειτα από χρόνια ελέγχει το καθεστώς. Με τη νέα συμφωνία εγκρίθηκε η επιστροφή των δυνάμεων του Ασαντ στα σύνορα, καθώς μαζί με τις ρωσικές δυνάμεις θα αντικαταστήσουν τις αμερικανικές δυνάμεις οι οποίες έκαναν επί χρόνια περιπολίες στην περιοχή, μαζί με τους μέχρι πρότινος συμμάχους τους, τους Κούρδους. Πλέον, αποκαθίσταται σε σημαντικό βαθμό ο έλεγχος της συριακής κυβέρνησης στα βορειοανατολικά. Στον αντίποδα, η συμφωνία αποτελεί μεγάλο πλήγμα για το όνειρο της αυτονομίας των Κούρδων.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υποσχέθηκε, πριν μερικές ώρες, να διατηρήσει μακροχρόνια τη στήριξη στις υπό την ηγεσία των Κούρδων δυνάμεις που ελέγχουν μεγάλες εκτάσεις στη βορειοανατολική Συρία, δήλωσε σήμερα ο επικεφαλής των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), στρατηγός Μαζλούμ Κομπάνι Αμπντί. Ο Κομπάνι, που τόνισε ότι είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Τραμπ, ανέφερε με tweet του ότι ο Αμερικανός πρόεδρος δεσμεύτηκε να επεκτείνει τη στήριξή του σε «διάφορους τομείς». Η συνέχεια θα είναι κάτι το... ενδιαφέρον, το όλο ζήτημα θέλει προσοχή, μελέτη και ψύχραιμη ματιά. Αφορά και την Ελλάδα άμεσα, διότι ''να μην γελάς που καίγεται σπίτι γειτονικό σου, είναι φωτιά που έρχεται σε λίγο στο δικό σου''.