Τι σημαίνει η αλλαγή κυβέρνησης στο Ισραήλ για την Ελλάδα και την Κύπρο - Πως και ποιοι τέλειωσαν τον Μπ.Νετανιάχου

Υπογράφει ο κος. ΤΡΥΦΩΝΑΣ ΚΑΪΣΕΡΛΙΔΗΣ

Η διαφαινόμενη αλλαγή ηγεσίας στο Ισραήλ και οι επιπτώσεις που αυτή μπορεί να έχει στις σχέσεις του με την Ελλάδα και την Τουρκία, αλλά και ευρύτερα στην ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή αποτελεί ως αναμενόμενον πηγή προβληματισμού για την Αθήνα.

Το πολιτικό τοπίο στο Ισραήλ αναδιαμορφώνεται, η τράπουλα ξαναμοιράζεται μετά την επικείμενη απομάκρυνση του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ενός πολιτικού που έδειχνε όλα τα τελευταία χρόνια να κατανοεί τις ελληνικές ανησυχίες για την τουρκική προκλητικότητα και είχε μπει πολύ συχνά στο σταυρόνημα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (ο οποίος εργαλειοποιούσε με κάθε ευκαιρία το Παλαιστινιακό για να προβληθεί ως ηγέτης της παγκόσμιας μουσουλμανικής κοινότητας) και την κατάληψη της εξουσίας από μια ετερόκλητη, πολυκομματική συμμαχία στην οποία για πρώτη φορά στην ιστορία του Ισραήλ μετέχουν μεταξύ άλλων κόμματα ισραηλινών Εβραίων και ισραηλινών Αράβων ισλαμιστών μουσουλμάνων.

Αλλά με τόσα μέτωπα ανοικτά (εσωτερικά και εξωτερικά) για το Ισραήλ οι δεσμοί με την Αθήνα εκτιμάται ότι είναι λίαν απίθανο να κλυδωνιστούν. Το επεσήμανε, άλλωστε, μόλις προχθές και ο πρεσβευτής του Ισραήλ στην Ελλάδα, Γιόσι Αμράνι, ότι οι διμερείς σχέσεις θα συνεχίσουν να είναι καλές ανεξάρτητα από το ποιος είναι στην εξουσία στη χώρα του υπογραμμίζοντας τόσο τη σημασία της τριμερούς συνεργασίας Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, με τη στήριξη των ΗΠΑ (3+1), την αξία της στρατηγικής περιφερειακής συνεργασίας, αλλά και το ισραηλινό επενδυτικό ενδιαφέρον για τη χώρα μας στον τομέα του τουρισμού. Παράλληλα τόνισε πως μια κυβερνητική αλλαγή στο Ισραήλ δεν θα επηρεάσει την υλοποίηση του αγωγού EastMed, υπογραμμίζοντας πως είναι στρατηγικά και οικονομικά προς το συμφέρον της χώρας του.

Από την άλλη πλευρά η επί θύραις πολυκομματική κυβερνητική συμμαχία στο Ισραήλ δεν αποκλείεται να αποδειχθεί λίαν δυσκίνητη σε πολλά θέματα, αφού θα πρέπει να συγκεράζονται αντικρουόμενες απόψεις στη χάραξη της πολιτικής, ενδεχόμενο που επιτείνει την ανάγκη διπλωματικής εγρήγορσης από την Αθήνα, ώστε να υπογραμμίζει με κάθε ευκαιρία πόσο αναγκαία και για τις δύο πλευρές είναι η διμερής αυτή σχέση και συνεργασία.

Αναφορικά με τις σχέσεις του Ισραήλ με την Τουρκία δεν αναμένονται σημαντικές αλλαγές και βελτίωση του κλίματος, με δεδομένες τις σχέσεις της Άγκυρας με τη Χαμάς και την αντι-ισραηλινή της ρητορική της καθώς αυτο-τοποθετείται ως δύναμη στην περιοχή και πέραν αυτής και διεκδικεί ρόλο προστάτιδας των Παλαιστινίων. Άλλωστε οι όροι για την αποκάτασταση των σχέσεων με το Ισραήλ που θέτει η Τουρκία, δηλαδή «η αποστασιοποίηση από βήματα που βλάπτουν τη δυνατότητα λύσης δύο κρατών», ο τερματισμός της επέκτασης των εβραϊκών εποικισμών και η αποδοχή του στάτους της Γάζας είναι απίθανο να γίνουν αποδεκτοί από τον αρχηγό της ισραηλινής ακροδεξιάς και επί θύραις πρωθυπουργό Ναφτάλι Μπένετ, ενώ είναι γνωστές οι αρνητικές θέσεις του κυβερνητικού εταίρου του, του κεντρώου Γιαϊρ Λαπίντ έναντι της Άγκυρας. Ως εκ τούτου στην καλύτερη περίπτωση μόνον μια βελτίωση του κλίματος θα ήταν εφικτή, αλλά για να γίνει αυτό « θα πρέπει να δούμε μια διαφορετική πολιτική να προέρχεται από την Τουρκία», όπως τόνισε ο Ισραηλινός πρεσβευτής στην Αθήνα.

Ο Νετανιάχου συμπλήρωσε συνολικά 15 χρόνια στην εξουσία, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός στην ιστορία του Ισραήλ, αλλά η κυριαρχία του λαμβάνει τέλος χάρη στη συσπείρωση μιας συμμαχίας οκτώ ετερόκλητων κομμάτων από όλο το πολιτικό φάσμα, από την άκρα Δεξιά μέχρι τη ριζοσπαστική Αριστερά, με διαφορετική ατζέντα και στόχους, που όμως τα ένωσε η επιθυμία να τον εξοστρακίσουν. Η διαδικασία της ψήφου εμπιστοσύνης από την Κνεσέτ μπορεί να διαρκέσει, βέβαια, δύο εβδομάδες – ικανό διάστημα για να συμβούν πολλά, ακόμη και κατάρρευση του συνασπισμού που διαθέτει μόλις 61 έδρες στη βουλή των 120 – και ο Νετανιάχου θα παίξει όλα του τα χαρτιά για να αποτρέψει την αποπομπή του, αλλά το παιχνίδι μοιάζει πλέον χαμένο γι’ αυτόν.

Η εντεινόμενη δυσαρέσκεια στην κοινή γνώμη του Ισραήλ για την αύξηση των ανισοτήτων μεταξύ χαμηλών και υψηλών εισοδημάτων, απόρροια της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης Νετανιάχου, όπως λένε οι επικριτές του, η πολωτική του ρητορική, οι κατηγορίες που αντιμετωπίζει για διαφθορά, δωροδοκία, απιστία και απάτη, τα εμπόδια που έβαλαν σκόπιμα μεγαλοστελέχη του κόμματος του Νετανιάχου στην πιθανότητα να αναζητήσει τη σύμπραξη άλλων δυνάμεων, και πιθανώς, όπως τονίζουν αναλυτές, και η άσκηση επιρροής από την κυβέρνηση Μπάιντεν, που συνειδητοποιεί ότι με τον «Μπίμπι» στην εξουσία θα ήταν αδύνατη μια λύση στο Μεσανατολικό στη βάση των δύο κρατών, έπαιξαν προφανώς το ρόλο τους. Εφόσον, όπως αναμένεται, περάσει στην αντιπολίτευση ο Νετανιάχου, δεν αποκλείεται να χάσει τη βουλευτική ασυλία και η νέα κυβέρνηση να περάσει νόμο που να του απαγορεύσει τη διεκδίκηση μελλοντικά αξιώματος. 

Αλλά ακόμη κι η θέση του στην ηγεσία του Λικούντ δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, αφού δεν αποκλείεται, όπως σημειώνουν διεθνή ΜΜΕ, να ξεκινήσουν πρωτοβουλίες αποπομπής του και ορισμένα ανώτερα στελέχη να ζητήσουν πρόωρες εσωκομματικές εκλογές εποφθαλμιώντας το πόστο του.